chef handling fresh veggies

Láimhseáil chuí bia

Cad iad na rialacha sláinteachais bhia ba cheart dom cloí leo chun mo theaghlach a choinneáil slán?

Chun do theaghlach a chosaint ó bhreoiteachtaí bia-iompartha, tá sé tábhachtach roinnt rialacha bunúsacha sláinteachais bhia a leanúint sa bhaile.

D‘fhéadfadh baictéir, víris, seadáin nó ceimiceáin dhochracha a bheith i mbia neamhshábháilte a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le níos mó ná 200 galar éagsúil, lena n-áirítear buinneach agus ailsí, de réir na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS). Trí theicnící cearta láimhseála bia a leanúint, is féidir leat an baol breoiteachta bia-iompartha a laghdú go suntasach.

Is iomaí rud praiticiúil is féidir linn a dhéanamh sa bhaile maidir leis an gcaoi a ndéanaimid bia a stóráil agus a ullmhú. Ach eolas a bheith againn ar roinnt rialacha bunúsacha agus iad a leanúint, is féidir sinn a chosaint ó éirí breoite agus ár ndaoine muinteartha a choinneáil slán ó ghalair bhia-iompartha.

Pietro Stella, eolaí tréidliachta EFSA.

Seo seicliosta gur féidir leat a phriontáil amach agus a choinneáil i do chistin:

1. Conas is féidir liom bia agus dromchlaí a choinneáil glan?

Nigh do lámha sula láimhseálann tú bia agus le linn ullmhú an bhia, agus i gcónaí tar éis úsáid a bhaint as an leithreas. Déan cinnte go nglanfaidh tú gach dromchla agus uirlis a úsáidtear le linn ullmhú bia agus go ndíghalróidh tú iad. Cosain do chistin agus do bhia ó lotnaidí agus ó ainmhithe trí thimpeallacht ghlan a chothabháil.

2. Conas is féidir liom traséilliú idir bia amh agus bia cócaráilte a sheachaint?

Scar feoil amh, éanlaith chlóis agus bia mara ó bhianna eile. Bain úsáid as uirlisí agus boird gearrtha difriúla le haghaidh bia amh, agus stóráil bia amh agus cócaráilte ar leithligh sa chuisneoir chun traséilliú a chosc. 

3. Conas is féidir liom a áirithiú go bhfuil mo chuid bia cócaráilte go maith?

Tá sé ríthábhachtach feoil, éanlaith chlóis, uibheacha agus bia mara a chócaráil go hiomlán. Bain úsáid as teirmiméadar chun a chinntiú go sroicheann bianna amhail anraithí agus stobhaigh 70°C, agus seiceáil go bhfuil súnna ó fheoil soiléir, agus nach bhfuil dath an éisc bándearg a thuilleadh. Déan bia a aththéamh go hiomlán chun aon bhaictéir a mharú. 

4. Conas ba cheart dom bia a stóráil chun é a choinneáil sábháilte?

Ná fág bia cócaráilte ag teocht an tseomra ar feadh níos mó ná 2 uair an chloig. Cuisnigh bia cócaráilte agus bia meatach go pras (faoi bhun 5°C) agus coinnigh bia te (os cionn 60°C) má chuirtear ar an mbord láithreach é. Seachain bia a stóráil ar feadh tréimhse rófhada, fiú sa chuisneoir, mar d’fhéadfadh sé cur isteach ar shábháilteacht bia. 

5. Conas ba cheart dom bia a dhíreo go sábháilte?

Is é an bealach is sábháilte chun bia a dhíreo ná sa chuisneoir. Tá roinnt bianna sábháilte chun cócaireacht a dhéanamh ó bhianna reoite — seiceáil an pacáistiú i gcónaí le haghaidh treoracha cócaireachta.

6. Cén t-uisce agus cad iad na comhábhair ba cheart dom a úsáid chun bia a ullmhú go sábháilte?

Úsáid uisce glan, sábháilte i gcónaí chun bia a ullmhú. Roghnaigh bianna úra sláintiúla agus cinntigh go bhfuil aon bhianna próiseáilte a úsáideann tú paistéartha, amhail bainne, ar mhaithe le sábháilteacht. Nigh torthaí agus glasraí go maith, go háirithe má itheann tú amh iad. Seachain bia a úsáid tar éis a dháta éaga.

Bia a láimhseáil go sábháilte: leideanna riachtanacha le haghaidh beárbaiciú sábháilte

Cad iad na príomhchéimeanna le haghaidh beárbaiciú sábháilte?

Is bealach iontach é beárbaiciú chun taitneamh a bhaint as béilí lasmuigh, ach tá sé tábhachtach treoirlínte sábháilteachta a leanúint chun tinnis bhia-iompartha a chosc.

1. Conas is féidir liom mo lámha agus mo dhromchlaí a choinneáil glan agus mé ag cócaráil ar an mbeárbaiciú?

Nigh do lámha sula ndéanann tú bia a láimhseáil agus tar éis dul i dteagmháil le feoil amh. Glan gach uirlis, bord gearrtha agus dromchla go maith roimh agus tar éis iad a úsáid.

2. Conas is féidir liom traséilliú a sheachaint agus mé ag cócaráil ar an ngríoscán?

Coinnigh feoil amh, bia mara agus éanlaith chlóis ar leithligh ó bhia cócaráilte. Úsáid plátaí agus uirlisí éagsúla le haghaidh bia amh agus cócaráilte chun traséilliú a chosc. Glan an gríoscán go maith i gcónaí idir úsáidí chun aon cháithníní bia a d’fhéadfadh baictéir a choinneáil a bhaint.

3. Conas is féidir liom a chinntiú go bhfuil bia cócaráilte ag an teocht cheart?

Bain úsáid as teirmiméadar bia chun a sheiceáil go sroicheann do fheoil an teocht cheart ar an taobh istigh: seiceáil an bhfuil na súnna glan, trédhearcach. Maidir le héisc, seiceáil nach bhfuil an fheoil taobh istigh bándearg a thuilleadh chun cócaireacht cheart a chinntiú.

4. Conas is féidir liom galair bhia-iompartha a chosc agus mé ag cócaráil ar an mbeárbaiciú?

Cuir bia ar an mbord go díreach tar éis é a chócaráil. Más gá duit bia cócaráilte a choinneáil, coinnigh te é (os cionn 60°C) ar an ngríoscán. Má tá fuílleach bia á stóráil agat, cuisnigh iad go pras, go hidéalach laistigh de dhá uair an chloig, chun fás baictéar a chosc.

5. Conas ba cheart dom bia a dhíreo go sábháilte sula ndéantar é a chócaráil ar an ngríoscán?

Díreoigh bia sa chuisneoir nó sa mhicreathonnán — ná fág amach riamh é ar an gcuntar chun é a dhíreo.

Tá cócaireacht bia ag an teocht cheart ar cheann de na bealaí is simplí chun tinneas bia-iompartha a chosc. Trí theirmiméadar bia a úsáid, cabhraíonn sé a chinntiú go bhfuil feoil agus éanlaith chlóis sábháilte le n-ithe.

Giusi Amore, eolaí tréidliachta EFSA.

Vegetable washing