chef handling fresh veggies

Κατάλληλος χειρισμός των τροφίμων

Last reviewed date:

Ποιους κανόνες υγιεινής των τροφίμων πρέπει να ακολουθούμε στο σπίτι για να παραμείνουμε ασφαλείς; 

Για να προστατέψουμε τους εαυτούς μας και τους οικείους μας από τροφιμογενή νοσήματα, είναι σημαντικό να ακολουθούμε ορισμένους βασικούς κανόνες υγιεινής τροφίμων στο σπίτι.  

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα μη ασφαλή τρόφιμα μπορεί να είναι μολυσμένα με επιβλαβή βακτήρια, ιούς, παράσιτα, ή να περιέχουν χημικές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν πάνω από 200 διαφορετικές ασθένειες, από διάρροια έως καρκίνο. Ακολουθώντας κατάλληλες τεχνικές χειρισμού τροφίμων, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο τροφιμογενών νοσημάτων. 

Υπάρχουν πολλές πρακτικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε στο σπίτι, όσον αφορά τον τρόπο αποθήκευσης και προετοιμασίας των τροφίμων. Διασφαλίζοντας ότι γνωρίζουμε και εφαρμόζουμε μερικούς βασικούς εμπειρικούς κανόνες στην κουζίνα, μπορεί να μας βοηθήσει να μη νοσήσουμε αλλά και να προστατέψουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα από τροφιμογενή νοσήματα.

Pietro Stella, κτηνίατρος της EFSA.

Ενδεικτικά, μπορούμε να εκτυπώσουμε αυτήν τη χρήσιμη λίστα και να την έχουμε στην κουζίνα μας ως γρήγορη υπενθύμιση: 

1. Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε τα τρόφιμα και τις επιφάνειες καθαρές; 

Πλένουμε τα χέρια μας πριν από τον χειρισμό τροφίμων και κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του φαγητού και πάντα μετά τη χρήση της τουαλέτας. Καθαρίζουμε και απολυμαίνουμε όλες τις επιφάνειες και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τροφίμων. Προστατεύουμε τους χώρους της κουζίνας και τα τρόφιμα από έντομα, παράσιτα και άλλα ζώα, διατηρώντας ένα καθαρό περιβάλλον.

2. Πώς αποφεύγουμε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση μεταξύ ωμών και μαγειρεμένων τροφίμων;

Διαχωρίζουμε το ωμό κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά από μαγειρεμένα ή έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα. Χρησιμοποιούμε ξεχωριστό εξοπλισμό και σκεύη, όπως μαχαίρια και σανίδες κοπής για τον χειρισμό ωμών τροφίμων και αποθηκεύουμε τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα μέσα σε χωριστά δοχεία στο ψυγείο, για να αποφύγουμε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση, δηλαδή την επαφή μεταξύ ωμών και έτοιμων προς κατανάλωση τροφίμων.

3. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το φαγητό μας είναι καλά μαγειρεμένο; 

Είναι σημαντικό να μαγειρεύουμε καλά τα τρόφιμα, ειδικά τα ευαλλοίωτα, όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα θαλασσινά. Βράζουμε φαγητά, όπως σούπες και μαγειρευτά, ώστε να βεβαιωθούμε ότι έχουν φτάσει και ξεπεράσει τους 70°C.

4. Πώς πρέπει να αποθηκεύουμε τα τρόφιμα για να παραμείνουν ασφαλή για κατανάλωση;

Δεν αφήνουμε το μαγειρεμένο φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από 2 ώρες. Ψύχουμε αμέσως τα μαγειρεμένα και ευαλλοίωτα τρόφιμα (κατά προτίμηση κάτω από τους +5°C) και διατηρούμε το μαγειρεμένο φαγητό καυτό (πάνω από 60°C) πριν από το σερβίρισμα. Δεν αποθηκεύουμε τα τρόφιμα για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και στο ψυγείο.

5. Πώς πρέπει να αποψύχουμε με ασφαλή τρόπο τα τρόφιμα; 

Ο ασφαλέστερος τρόπος απόψυξης των τροφίμων είναι στο ψυγείο. Ορισμένα τρόφιμα είναι ασφαλή για μαγείρεμα κατευθείαν από την κατάψυξη. Ελέγχουμε πάντα τη συσκευασία για τις οδηγίες μαγειρέματος.

6. Τι ποιότητα νερού και ποια συστατικά πρέπει να χρησιμοποιούμε για την ασφαλή παρασκευή γευμάτων;

Χρησιμοποιούμε πάντα πόσιμο νερό για την προετοιμασία των τροφίμων. Επιλέγουμε φρέσκα, υγιεινά τρόφιμα και βεβαιωνόμαστε ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα που χρησιμοποιούμε, όπως το γάλα, είναι παστεριωμένα, για λόγους ασφαλείας. Πλένουμε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά, ειδικά αν τα τρώμε ωμά. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε τρόφιμα μετά την ημερομηνία ανάλωσής τους (επισήμανση ημερομηνίας: «ανάλωση έως»).

Χειρισμός τροφίμων με ασφάλεια: Βασικές συμβουλές για ασφαλές ψήσιμο στη σχάρα

Ποια είναι τα βασικά βήματα για ασφαλές ψήσιμο στη σχάρα;

Η σχάρα είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να απολαμβάνουμε γεύματα σε εξωτερικούς χώρους, αλλά είναι σημαντικό να τηρούμε τις πρακτικές ασφαλείας για την πρόληψη των τροφιμογενών νοσημάτων.

1. Πώς μπορούμε να διατηρούμε τα χέρια μας και τις επιφάνειες καθαρές ενώ ψήνουμε στη σχάρα; 

Πλένουμε τα χέρια μας πριν χειριστούμε τρόφιμα και αφού αγγίξουμε ωμό κρέας. Καθαρίζουμε όλα τα εργαλεία, τις σανίδες κοπής και τις επιφάνειες σχολαστικά πριν και μετά τη χρήση.

2. Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση κατά το ψήσιμο στη σχάρα;

Διατηρούμε το ωμό κρέας, τα θαλασσινά και τα πουλερικά χωριστά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά πιάτα και σκεύη για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα για να αποφύγουμε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση. Καθαρίζουμε σχολαστικά τη σχάρα μετά από κάθε χρήση για να απομακρύνουμε τυχόν υπολείμματα τροφίμων που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν βακτήρια.

3. Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι τα τρόφιμα μαγειρεύονται στη σωστή θερμοκρασία;

Χρησιμοποιούμε ένα θερμόμετρο τροφίμων για να ελέγξουμε ότι το κρέας φθάνει στη σωστή εσωτερική θερμοκρασία και παρατηρούμε αν ο ζωμός γίνεται διαυγής. Όσον αφορά τα ψάρια, βεβαιωνόμαστε ότι η σάρκα στο εσωτερικό παύει να είναι ροζ, για να έχουμε μια ασφαλή ένδειξη για το σωστό μαγείρεμα.

4. Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τα τροφιμογενή νοσήματα κατά το ψήσιμο στη σχάρα; 

Σερβίρουμε το φαγητό αμέσως μετά το μαγείρεμα. Εάν πρέπει να φυλάξουμε το μαγειρεμένο φαγητό, το διατηρούμε καυτό (πάνω από 60°C) στη σχάρα. Εάν αποθηκεύουμε τα περισσεύματα, τα βάζουμε αμέσως στο ψυγείο, ιδανικά εντός 2 ωρών, για να αποφύγουμε την ανάπτυξη βακτηρίων.

5. Πώς πρέπει να αποψύχουμε με ασφάλεια τα τρόφιμα πριν τα ψήσουμε στη σχάρα;

Αποψύχουμε τα τρόφιμα στο ψυγείο ή στο φούρνο μικροκυμάτων. Δεν τα αφήνουμε ποτέ στον πάγκο για να ξεπαγώσουν.

Το μαγείρεμα των τροφίμων στη σωστή θερμοκρασία είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους πρόληψης των τροφιμογενών νοσημάτων. Η χρήση ενός θερμομέτρου τροφίμων βοηθά να διασφαλιστεί ότι το κρέας και τα πουλερικά είναι ασφαλή για κατανάλωση.

Giusi Amore, κτηνίατρος, επιστήμονας της EFSA.

food handling