Σωστός χειρισμός τροφίμων

Ποιους κανόνες υγιεινής τροφίμων πρέπει να τηρώ για να διασφαλίσω την ασφάλεια της οικογένειάς μου; 

Για να προστατεύσετε την οικογένειά σας από τροφιμογενείς νόσους, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε ορισμένους βασικούς κανόνες υγιεινής τροφίμων στο σπίτι.  

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) τα μη ασφαλή τρόφιμα μπορεί να είναι επιβαρυμένα με παθογόνα βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή να περιέχουν χημικές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν πάνω από 200 διαφορετικές ασθένειες, από διάρροια έως καρκίνο. Ακολουθώντας τις κατάλληλες τεχνικές και οδηγίες χειρισμού των τροφίμων, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο τροφιμογενών νόσων. 

Ακολουθεί ένας κατάλογος βασικών κανόνων υγιεινής που μπορείτε να εκτυπώσετε και να έχετε στην κουζίνα σας: 

1. Πώς μπορώ να διατηρήσω τα τρόφιμα και τις επιφάνειες καθαρές; 

Πλύντε τα χέρια σας πριν από τον χειρισμό τροφίμων και κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του φαγητού, και πάντοτε μετά τη χρήση της τουαλέτας. Φροντίστε να καθαρίζετε και να απολυμαίνετε όλες τις επιφάνειες και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαγητού. Προστατεύστε την κουζίνα και τα τρόφιμά σας από επιβλαβείς οργανισμούς και ζώα, διατηρώντας ένα καθαρό περιβάλλον. 

2. Πώς αποφεύγω τη διασταυρούμενη επιμόλυνση* μεταξύ ωμών και μαγειρεμένων τροφίμων; 

Διαχωρίστε το ωμό κρέας, τα ωμά πουλερικά και τα ωμά θαλασσινά από άλλα τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε διαφορετικά σκεύη και σανίδες κοπής για τα ωμά τρόφιμα που πρόκειται να ψηθούν και αποθηκεύστε τα ωμά τρόφιμα χωριστά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα στο ψυγείο για να αποφύγετε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση. Τα μικρόβια σε ωμό κρέας μπορούν να καταστραφούν με καλό ψήσιμο, αλλά το πλύσιμο των φρέσκων λαχανικών σαλάτας, τα οποία επιμολύνθηκαν από ωμό κρέας λόγω κακού χειρισμού στην κουζίνα, δεν είναι πάντα αποτελεσματικό στο να απομακρύνει τα μικρόβια. 

3. Πώς μπορώ να διασφαλίσω ότι το φαγητό μου είναι καλά μαγειρεμένο;

Είναι σημαντικό να μαγειρεύετε καλά το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα θαλασσινά. Χρησιμοποιήστε θερμόμετρο για να βεβαιωθείτε ότι τα τρόφιμα, όπως οι σούπες και τα βραστά φαγητά, φτάνουν τους 70°C, και ελέγξτε ότι ο ζωμός από το κρέας είναι διαυγής και το χρώμα του ψαριού δεν είναι πλέον ροζ. Αναθερμάνετε καλά τα τρόφιμα για να σκοτώσετε τυχόν βακτήρια. 

4. Πώς πρέπει να αποθηκεύω τα τρόφιμα για να παραμείνουν ασφαλή για κατανάλωση; 

Μην αφήνετε μαγειρεμένα τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από δύο (2) ώρες. Ψύξτε αμέσως τα μαγειρεμένα και ευαλλοίωτα τρόφιμα (κάτω από 5°C) και διατηρήστε τα τρόφιμα ζεστά (πάνω από 60°C) εάν τα σερβίρετε αμέσως. Αποφύγετε την αποθήκευση τροφίμων για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και στο ψυγείο, καθώς μπορεί να επηρεάσει την ασφάλεια των τροφίμων. 

Η συνήθεια πολλών από εμάς των Κυπρίων να μεταφέρουμε το φαγητό που δεν μπορέσαμε να καταναλώσουμε από το γεύμα μας στα εστιατόρια, λόγω των υπερβολικά πλούσιων μερίδων τις οποίες σερβίρουν οι περισσότεροι εστιάτορες, ιδίως όσον αφορά τον κυπριακό μεζέ, είναι μια ενέργεια που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, με τις αρμόδιες αρχές να επισημαίνουν τη σημασία του ορθού χειρισμού των τροφίμων, τόσο κατά τη μεταφορά τους όσο και κατά το χειρισμό στο σπίτι, για την ασφάλειά τους.  

5. Πώς πρέπει να ξεπαγώνω με ασφαλή τρόπο τα τρόφιμα; 

Ο ασφαλέστερος τρόπος απόψυξης των τροφίμων είναι στο ψυγείο. Ορισμένα τρόφιμα είναι ασφαλή για μαγείρεμα και κατεψυγμένα —ελέγχετε πάντα τη συσκευασία για οδηγίες μαγειρέματος. 

6. Ποιο νερό και ποια συστατικά πρέπει να χρησιμοποιώ για την ασφαλή παρασκευή τροφίμων; 

Χρησιμοποιείτε πάντα καθαρό και ασφαλές νερό για την προετοιμασία των τροφίμων. Επιλέξτε φρέσκα, υγιεινά τρόφιμα και βεβαιωθείτε ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα που χρησιμοποιείτε, όπως το γάλα, είναι παστεριωμένα, για λόγους ασφαλείας. Πλύντε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά, ειδικά αν τα τρώτε ωμά. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε ευαλλοίωτα τρόφιμα μετά την ημερομηνία λήξης τους. 

Χειρισμός τροφίμων με ασφάλεια: βασικές συμβουλές για ασφαλές ψήσιμο στη σχάρα  

Ποια είναι τα βασικά βήματα για ασφαλές ψήσιμο στη σχάρα; 

Η σχάρα είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να απολαμβάνετε γεύματα σε εξωτερικούς χώρους, αλλά είναι σημαντικό να τηρείτε τις οδηγίες ασφαλείας για την πρόληψη των τροφιμογενών νόσων. 

1. Πώς μπορώ να διατηρώ τα χέρια μου και τις επιφάνειες καθαρές ενώ ψήνω στη σχάρα; 

Πλύντε τα χέρια σας πριν χειριστείτε τρόφιμα και αφού αγγίξετε ωμό κρέας. Καθαρίστε σχολαστικά όλα τα εργαλεία, τις σανίδες κοπής και τις επιφάνειες πριν και μετά τη χρήση. 

2. Πώς μπορώ να αποφύγω τη διασταυρούμενη επιμόλυνση κατά το ψήσιμο στη σχάρα; 

Διατηρήστε το ωμό κρέας, τα ωμά θαλασσινά και τα ωμά πουλερικά χωριστά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε διαφορετικά πιάτα και σκεύη για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα για να αποφύγετε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση. Καθαρίστε σχολαστικά τη σχάρα μετά από κάθε χρήση για να απομακρύνετε τυχόν υπολείμματα τροφίμων που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν βακτήρια. 

3. Πώς μπορώ να διασφαλίσω ότι τα τρόφιμα μαγειρεύονται στη σωστή θερμοκρασία; 

Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο τροφίμων για να ελέγξετε ότι το κρέας σας φθάνει στη σωστή εσωτερική θερμοκρασία: ελέγξτε ότι ο ζωμός είναι διαυγής. Όσον αφορά τα ψάρια, βεβαιωθείτε ότι η σάρκα στο εσωτερικό τους δεν είναι πλέον ροζ για να εξασφαλιστεί το σωστό ψήσιμο. 

4. Πώς μπορώ να αποτρέψω τις τροφιμογενείς νόσους κατά το ψήσιμο στη σχάρα; 

Σερβίρετε το φαγητό αμέσως μετά το μαγείρεμα. Εάν πρέπει να φυλάξετε το μαγειρεμένο φαγητό, διατηρήστε το ζεστό (πάνω από 60°C) στη σχάρα. Εάν αποθηκεύετε τα περισσεύματα, βάλτε τα αμέσως στο ψυγείο, ιδανικά εντός δύο (2) ωρών, για να αποφύγετε την ανάπτυξη βακτηρίων. 

5. Πώς πρέπει να ξεπαγώνω με ασφάλεια τα τρόφιμα πριν τα ψήσω στη σχάρα; 

Ξεπαγώστε τα τρόφιμα στο ψυγείο ή στο φούρνο μικροκυμάτων —μην τα αφήνετε ποτέ στον πάγκο για να ξεπαγώσουν. 

* διασταυρούμενη επιμόλυνση: Με τον όρο αυτό εννοούμε τη μεταφορά μικροβίων από ένα τρόφιμο σε ένα άλλο μέσω του λανθασμένου χειρισμού τους.