Maímh shláinte
Maímh shláinte agus chothaithe – an féidir liom muinín a chur sa mhéid a deirtear faoi na héifeachtaí tairbhiúla a bhíonn ag bianna?
Nuair a fheiceann tú maíomh sláinte cosúil le “is féidir leis seo colaistéaról a laghdú” ar phacáistíocht bhia, an féidir muinín a bheith agat as? In AE, áirithítear le rialacháin go bhfuil fianaise eolaíoch dhaingean mar thaca le gach maíomh sláinte a dhéantar ar lipéid, ar fhógraí nó ar ábhair mhargaíochta eile agus go bhfuil siad intuigthe do thomhaltóirí.
Cad is maímh shláinte iontu?
Is éard is maíomh sláinte ann aon ráiteas a nascann bia nó comhábhar le buntáiste sláinte sonrach. I measc na samplaí tá:
- “Laghdaíonn sé seo meáchan coirp”
- “Tacaíonn sé seo leis an bhfeidhm imdhíonachta”
- “Coimeádann sé seo gnáthfheidhm na matán”
Ní fhormheastar maímh shláinte ach amháin tar éis dianmheasúnú eolaíoch a bheith déanta ag EFSA. Go dtí seo, tá meastóireacht déanta ag EFSA ar níos mó ná 2 300 iarratas maidir le maímh shláinte.
Maímh chothaithe vs. maímh shláinte
Cé go ndíríonn maímh shláinte ar an ngaol idir bia agus sláinte, tarraingíonn maímh chothaithe aird ar chomhdhéanamh an bhia. I measc na samplaí de mhaímh chothaithe tá:
- “Ar bheagán saille”
- “Níl siúcra sa bhreis ann”
- “Neart snáithín ann”
Rialaítear an dá chineál maímh lena chinntiú go dtacaíonn an eolaíocht leo agus nach bhfuil siad míthreorach.
Mar eolaithe de chuid EFSA, déanaimid dianmheastóireacht ar an bhfianaise eolaíoch atá mar bhonn le maímh shláinte ar phacáistíocht bhia, rud a áirithíonn gur féidir le tomhaltóirí muinín a bheith acu as an bhfaisnéis a mbíonn siad ag brath uirthi chun roghanna eolasacha a dhéanamh.
Leng Heng, saineolaí ar chothú de chuid EFSA.
Cosaint tomhaltóirí
Oibríonn údaráis Eorpacha agus náisiúnta le chéile chun tomhaltóirí a chosaint ar mhaímh bhréagacha nó áibhéalta maidir le táirgí bia. Áirithítear an méid seo a leanas leis an gcóras sin:
- Is féidir le tomhaltóirí roghanna eolasacha a dhéanamh.
- Tá na maímh intuigthe agus fianaisebhunaithe.
- Coimeádtar maímh mhíthreoracha nó gan bhunús ón margadh.
Cad a léiríonn na huimhreacha?
Ó 2023 ar aghaidh:
- Tá níos mó ná 260 maíomh sláinte formheasta ag an gCoimisiún Eorpach lena núsáid san Aontas
- Diúltaíodh do ní ba mhó ná 70 % de na maímh a ndearnadh meastóireacht orthu mar gheall ar easpa fianaise eolaíche.
- Baineann roinnt samplaí de mhaímh cheadaithe le cothaithigh amhail vitimín D (cnámhshláinte), aigéid shailleacha óimige 3 (sláinte an chroí) agus snáithín (sláinte dhíleách).
Cad a chiallaíonn sé sin duit féin
Nuair a fheiceann tú maíomh sláinte nó cothaithe ar tháirge san Aontas, is féidir leat muinín a bheith agat go ndearnadh grinnscrúdú dian air. Cuimhnigh i gcónaí, áfach, nach féidir le haon bhia amháin ná le haon fhorbhia amháin a úsáid in ionad aiste bia chothrom, éagsúil agus stíl shláintiúil mhaireachtála.
