Data ważności żywności
Co oznaczają zapisy „należy spożyć do” oraz „najlepiej spożyć przed”?
Etykiety na produktach spożywczych pomagają świadomie wybierać bezpieczną żywność i unikać jej marnowania. Ważne jest, aby znać różnicę między oznaczeniami „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć przed”.
Komisja Europejska szacuje, że do 10% z 88 milionów ton odpadów żywnościowych powstających rocznie w UE wynika z niezrozumienia dat ważności podanych na opakowaniach.
Co oznacza „należy spożyć do”?
Data ta dotyczy bezpieczeństwa żywności. Żywność oznaczona takim terminem — np. świeże mięso, ryby, gotowe do spożycia sałatki i produkty mleczne — nie powinna być spożywana po tej dacie, nawet jeśli wygląda i pachnie dobrze, ponieważ może zawierać szkodliwe bakterie, których nie da się zobaczyć ani wyczuć, a które mogą powodować choroby.
Aby uniknąć ryzyka, żywność przed upływem daty „należy spożyć do” trzeba przechowywać zgodnie z zaleceniami, np. w temperaturze poniżej 5°C. Można ją też ugotować, co zapewni dodatkowy czas — przyrządzoną żywność można zjeść w ciągu 48 godzin (jeśli jest przechowywana w lodówce) albo zamrozić na później. Zamrożone produkty należy oznaczyć datą ich zamrożenia, aby uniknąć pomyłek.
Co oznacza „najlepiej spożyć przed”?
Data ta dotyczy jakości żywności. Po jej upływie żywność nadal może być bezpieczna do spożycia, o ile była przechowywana prawidłowo. Może jednak stracić na smaku, konsystencji lub świeżości. Taką datę często znajdziemy na bardziej trwałych produktach, np. makaronie, ryżu, konserwach, mrożonkach czy przekąskach.
W przypadku tych produktów można ocenić ich przydatność do spożycia za pomocą wyglądu, zapachu lub smaku. Nie dotyczy to jednak produktów oznaczonych „należy spożyć do” — nawet jeśli wyglądają dobrze, to mogły rozwinąć się w nich szkodliwe bakterie.
Określenie daty ważności żywności ma naukowe podstawy. Jasne i precyzyjne informacje zamieszczone na opakowaniach, a także znajomość tego, co oznacza dana data, pomagają dbać o bezpieczeństwo żywności i zmniejszać jej marnowanie w całej UE
Michaela Hempen, mikrobiolożka żywności w EFSA.
Dlaczego warto rozumieć daty podane na etykietach?
Nieznajomość znaczenia tych dat przyczynia się do marnowania żywności. W UE nawet 10% żywności marnuje się z powodu błędnego zrozumienia dat „należy spożyć do” oraz „najlepiej spożyć przed”. Znając różnicę, możemy lepiej planować posiłki, prawidłowo przechowywać żywność i podejmować lepsze decyzje o tym, co zachować, a co wyrzucić.
Jakie działania są podejmowane, by poprawić zrozumienie dat na etykietach?
Aby ograniczyć marnowanie żywności, naukowcy zajmujący się jej bezpieczeństwem i producenci pracują razem nad bardziej przejrzystymi etykietami. EFSA stworzył narzędzie, które ma pomóc producentom właściwie określić daty „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć przed”, co ułatwi konsumentom dokonywanie świadomych wyborów.
Rozumiejąc informacje podane na etykiecie, możemy bezpiecznie spożywać żywność, oszczędzać pieniądze i chronić planetę, ograniczając marnowanie jedzenia.
