Alergeny pokarmowe
Gdzie szukać informacji w przypadku reakcji alergicznej na żywność?
Alergia pokarmowa występuje wówczas, gdy układ odpornościowy organizmu reaguje na określone pokarmy. Choć reakcje alergiczne są często łagodne, to mogą mieć też poważny charakter. Jedynym sposobem przeciwdziałania im jest unikanie produktów, które wywołują alergie.
Przepisy europejskie, korzystając z osiągnięć nauki, gwarantują, że na opakowaniu żywności znajdzie się informacja o alergenach.
W jaki sposób alergeny pokarmowe mogą wpływać na ludzi?
Reakcję alergiczną może wywołać niewielka ilość składnika żywności, na który dana osoba jest wrażliwa. Objawy reakcji alergicznej mogą być łagodne (swędzenie lub wysypka), ale mogą też się przekształcić w cięższe objawy, takie jak wymioty, biegunka, świszczący oddech i sporadycznie anafilaksja (wstrząs).
O nietolerancjach pokarmowych mówimy w przypadku trudności z trawieniem niektórych substancji, np. glutenu, co powoduje wzdęcia, skurcze żołądka i biegunkę.
Dlatego bardzo istotne jest, aby na etykietach żywności móc łatwo odnaleźć informacje o alergenach.
Które składniki żywności powodują reakcje alergiczne?
Najczęściej występują alergie na orzechy, skorupiaki i niektóre owoce. W UE informacja o zastosowaniu alergenu jako składnika żywności konieczna jest w przypadku 14 z nich. Są to:
- zboża zawierające gluten — pszenica, żyto, jęczmień, owies;
- skorupiaki, np. kraby, krewetki, homary;
- jaja;
- ryby;
- orzechy ziemne;
- nasiona soi;
- mleko;
- orzechy — migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzechy pekan, orzechy brazylijskie, pistacje, orzechy makadamia;
- seler;
- gorczyca;
- nasiona sezamu;
- dwutlenek siarki i siarczyny stosowane jako środki konserwujące (w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l w przeliczeniu na całkowity dwutlenek siarki);
- chmiel;
- mięczaki, np. małże, ostrygi, kalmary, ślimaki.
Sprawdzanie składników wskazanych na etykietach żywności paczkowanej — z wymienionymi informacjami o alergenach — a także informacji dotyczących żywności niepaczkowanej pozwala osobom z alergiami uniknąć narażenia na dany alergen.
Alergeny pokarmowe w liczbach*
1% populacji Unii ma alergie — jest to 4,5 mln osób.
75% reakcji alergicznych u dzieci wywołują jaja, orzechy ziemne, mleko krowie, ryby i inne orzechy.
U 50% osób dorosłych występują reakcje alergiczne na owoce, w tym jabłka, gruszki, czereśnie, maliny, truskawki i migdały, warzywa, takie jak seler czy marchew, zioła oraz różne orzechy i orzechy ziemne.
Wymogi wskazywania składników alergennych na etykietach produktów spożywczych są kluczowe dla osób z alergiami, bo dzięki temu mogą uniknąć składników, które je uczulają. Naukowcy nie tylko udzielają porad dotyczących etykietowania, lecz także oceniają nowe składniki pod kątem ich potencjalnego działania uczulającego i sprawdzają, jak pewne czynniki, np. przetwarzanie żywności, mogą wpływać na potencjał alergizujący.
Antonio Fernandez Dumont, specjalista ds. bezpieczeństwa białek w EFSA.
Porady europejskich naukowców zajmujących się alergiami pokarmowymi uwzględniono w procesie legislacyjnym dotyczącym etykietowania żywności. Nauka wciąż ewoluuje, dlatego lista alergenów może się w przyszłości rozszerzyć.
