Voedselvergiftiging

Hoe gebeurt het en hoe kan ik het voorkomen?

Voedselvergiftiging treedt op wanneer we voedsel eten dat besmet is met bepaalde schadelijke bacteriën, virussen of parasieten. Dit kan gebeuren wanneer: 

• Voedsel niet op de juiste manier wordt verhit of opnieuw wordt opgewarmd.
• voedsel wordt gehanteerd door iemand die zijn handen niet heeft gewassen of zich onwel voelt.
• Voedsel niet op de juiste temperatuur wordt bewaard, bijvoorbeeld omdat het te lang op kamertemperatuur wordt bewaard  
• Voedsel wordt gegeten na de uiterste consumptiedatum (Te Gebruiken Tot-datum).
• Dieren of insecten in contact komen met het voedsel. 

Vergeet niet dat elk type voedsel voedselvergiftiging kan veroorzaken als het niet correct wordt behandeld of bewaard! 

Het is essentieel om de basisregels voor hygiëne te volgen bij het bereiden van voedsel. Eieren en vlees moeten op de juiste manier worden klaargemaakt om veilig te kunnen consumeren.

Voedselvergiftiging wordt meestal veroorzaakt door bacteriën uit rauwe voedingsmiddelen die in contact komen met voedsel dat al bereid werd. 

Wat is Salmonella? 

Salmonella is een soort bacterie die bij mensen een ziekte genaamd salmonellose kan veroorzaken. Het is een veelvoorkomende oorzaak van uitbraken van door voedsel veroorzaakte ziekten. Elk jaar worden er in Europa meer dan 80 000 gevallen van salmonellose gemeld.

In voedingsmiddelen wordt Salmonella voornamelijk aangetroffen in eieren en rauw vlees van kippen, kalkoenen en varkens. Salmonella kan zich via besmette voedingsmiddelen naar de mens verspreiden. 

Symptomen en risico’s 

Symptomen van salmonellose bij de mens zijn onder andere koorts, diarree en buikkrampen. Een Salmonella-infectie kan levensbedreigend zijn als de infectie zich uitbreidt naar de bloedbaan, vooral bij kwetsbare personen (jonge kinderen, zwangere vrouwen, mensen met een verzwakt immuunsysteem en ouderen). 

Hoe kan ik dit voorkomen? 

Salmonella wordt gedood door een juiste wijze van bereiden, maar besmetting kan nog steeds optreden door onjuiste hantering van bereide voedingsmiddelen en/of het contact ervan met rauwe producten. Zo blijft u veilig: 

• Was uw handen grondig voor en tijdens het hanteren van voedingsmiddelen.
• Verhit eieren, gevogelte en vlees grondig om bacteriën af te doden.
• Houd rauwe en gekookte voedingsmiddelen gescheiden om kruisbesmetting te voorkomen.
• Gebruik voor elk type voedingsmiddel schoon keukengerei en schone snijplanken en oppervlakken.
• Bewaar bederfelijke voedingsmiddelen bij een temperatuur van minder dan 5 °C in de koelkast om de groei van bacteriën te vertragen of te stoppen. 

Eenvoudige keukengewoonten zoals deze kunnen het risico op salmonellose aanzienlijk verminderen. 

Europese wetenschappers bestuderen hoe ziekteverwekkers, zoals Salmonella, voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, granen en specerijen besmetten. Rauw gegeten bladgroenten en groenten zoals uien en asperges behoren tot de combinaties met het hoogste risico.

In samenwerking met de EU-lidstaten, de Europese Commissie, EFSA en het ECDC zijn doeltreffende programma’s uitgevoerd om besmetting met Salmonella bij pluimvee te verminderen en consumenten in heel Europa te beschermen. 

Wat is Listeria? 

Listeriose is een ernstige door voedsel veroorzaakte ziekte die wordt veroorzaakt door Listeria monocytogenes, een veerkrachtige bacterie die goed gedijt in het milieu en zich zelfs kan vermenigvuldigen bij lage temperaturen, zoals in koelkasten. Listeria kan zowel rauwe als bereide voedingsmiddelen verontreinigen, met name sterk bewerkte producten zoals vleeswaren, zachte kazen, gerookte vis en kant-en-klare maaltijden.

Hoewel listeriose zeldzaam is, is het een ernstige ziekte met hoge ziekenhuisopname- en sterftecijfers, die vooral kwetsbare groepen treft zoals zwangere vrouwen, pasgeborenen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. 

Symptomen en risico’s 

De symptomen van listeriose variëren van milde griepachtige symptomen zoals misselijkheid, braken en diarree tot ernstige complicaties zoals meningitis. Bescherming tegen Listeria omvat een veilige hantering van voedingsmiddelen, doeltreffende koeling en snelle consumptie van bereide voedingsmiddelen. 

Hoe kan ik dit voorkomen?

Listeria overleeft geen grondige verhitting (tot een temperatuur van meer dan 65 °C) , maar kan voedingsmiddelen ook na bereiding of tijdens bewaring of hantering opnieuw besmetten. Zo vermindert u het risico: 

• Houd de temperatuur in uw koelkast onder 5°C, zoals aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie, om de groei van bacteriën te beperken of te stoppen.
• Houd rauwe, gekookte en kant-en-klare voedingsmiddelen tijdens de bereiding en bewaring gescheiden.
• Gebruik proper keukengerei, snijplanken en oppervlakken voor elk type voedsel.  
• Was uw handen grondig voor en na het hanteren van voedingsmiddelen.
• Eet kant-en-klaar voedingsmiddelen onmiddellijk en vermijd bederfelijke voedingsmiddelen te eten na de uiterste consumptiedatum.