Τροφική δηλητηρίαση

Πώς συμβαίνει αυτό και πώς μπορώ να το αποτρέψω;

Παθαίνουμε τροφική δηλητηρίαση όταν τρώμε τρόφιμα επιβαρυμένα με κάποια παθογόνα βακτήρια, ιούς και παράσιτα. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν: 

• τα τρόφιμα δεν μαγειρεύονται ή ξαναζεσταίνονται σωστά,
• κάποιος που δεν έχει πλύνει τα χέρια του ή είναι άρρωστος χειρίζεται τρόφιμα,
• τα τρόφιμα δεν αποθηκεύονται στη σωστή θερμοκρασία, όπως για παράδειγμα, αν μείνουν εκτός ψυγείου ή κατάψυξης για μεγάλο χρονικό διάστημα,
• τα τρόφιμα καταναλώνονται αφού έχει παρέλθει η ημερομηνία «ανάλωση έως»,
• ζώα ή έντομα έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα. 

Να θυμάστε, οποιοδήποτε είδος τρόφιμου μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση εάν δεν το χειριστείτε ή δεν το αποθηκεύσετε με ασφάλεια!

Η τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής κατά την προετοιμασία των τροφίμων είναι πολύ σημαντική. Επίσης, τα αυγά και το κρέας πρέπει να μαγειρεύονται. Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης προκαλούνται από βακτήρια σε ωμά τρόφιμα που έχουν έρθει σε επαφή με τρόφιμα έτοιμα για κατανάλωση, ώστε να καταναλωθούν με ασφάλεια.

Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης προκαλούνται από βακτήρια σε ωμά τρόφιμα που έχουν έρθει σε επαφή με τρόφιμα έτοιμα για κατανάλωση. 

Τι είναι η σαλμονέλα;

Η σαλμονέλα είναι ένα είδος βακτηρίου που μπορεί στους ανθρώπους να προκαλέσει μια ασθένεια που ονομάζεται σαλμονέλλωση. Αποτελεί συχνή αιτία επιδημικών εξάρσεων τροφιμογενών νόσων και πάνω από 80.000 κρούσματα σαλμονέλλωσης αναφέρονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη.

Στα τρόφιμα, η σαλμονέλα εντοπίζεται κυρίως στα αυγά και στο ωμό κρέας κοτόπουλου και γαλοπούλας καθώς και στο ωμό χοιρινό κρέας. Μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω μολυσμένων τροφίμων. 

Συμπτώματα και κίνδυνοι

Τα συμπτώματα της ανθρώπινης σαλμονέλλωσης περιλαμβάνουν πυρετό, διάρροια και κοιλιακές κράμπες. Εάν το βακτήριο εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να αποτελέσει απειλή για την ίδια τη ζωή. 

Πώς μπορώ να το αποτρέψω; 

Η σαλμονέλα καταστρέφεται με το κατάλληλο μαγείρεμα, ωστόσο ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί ακόμη και λόγω ακατάλληλου χειρισμού των μαγειρεμένων τροφίμων και/ή της επαφής τους με ωμά τρόφιμα. Για να μείνετε ασφαλείς:

• μαγειρέψτε καλά τα αυγά, τα πουλερικά και το κρέας για να καταστρέψετε τα βακτήρια,
• διατηρήστε χωριστά τα ωμά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα για να αποφύγετε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση,
• χρησιμοποιήστε καθαρά σκεύη, σανίδες κοπής και επιφάνειες διαφορετικές για κάθε είδος φαγητού,
• πλύντε προσεκτικά τα χέρια σας πριν και κατά τη διάρκεια του χειρισμού τροφίμων,
• αποθηκεύστε ευαλλοίωτα τρόφιμα στο ψυγείο σε θερμοκρασία κάτω των 5 °C για να επιβραδύνετε ή να σταματήσετε την ανάπτυξη βακτηρίων. 

Απλές συνήθειες κατά το μαγείρεμα, όπως αυτές, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο σαλμονέλλωσης. 

Τα τελευταία χρόνια οι Ευρωπαίοι επιστήμονες έχουν εστιάσει τις έρευνές τους στον τρόπο με τον οποίο τα παθογόνα, όπως η σαλμονέλα, μολύνουν τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά και τα μπαχαρικά. Τα φυλλώδη λαχανικά που καταναλώνονται ωμά και λαχανικά όπως τα κρεμμύδια και τα σπαράγγια συγκαταλέγονται στα τρόφιμα τα οποία είναι συχνότερα επιμολυσμένα με παθογόνα μικρόβια.

Μέσω της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της , Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), έχουν υλοποιηθεί αποτελεσματικά προγράμματα για τη μείωση της μόλυνσης των πουλερικών από σαλμονέλα και την προστασία των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

Τι είναι το βακτήριο Listeria monocytogenes; 

Η Listeria monocytogenes είναι ένα ανθεκτικό βακτήριο το οποίο ευδοκιμεί στο περιβάλλον, μπορεί να πολλαπλασιάζεται ακόμη και σε χαμηλές θερμοκρασίες, όπως αυτές των ψυγείων και προκαλεί μια σοβαρή τροφιμογενή νόσο, τη λιστερίωση. Μπορεί να επιμολύνει τόσο τα ωμά όσο και τα μαγειρεμένα τρόφιμα, ιδίως τα προϊόντα που έχουν τύχει επεξεργασίας σε μεγάλο βαθμό, όπως τα αλλαντικά, τα μαλακά τυριά, τα καπνιστά ψάρια και τα έτοιμα προς κατανάλωση γεύματα.

Αν και σπάνια, η λιστερίωση είναι μια σοβαρή ασθένεια με υψηλά ποσοστά νοσηλείας και θνησιμότητας. Πλήττει ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες όπως οι έγκυες γυναίκες, τα νεογνά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Συμπτώματα και κίνδυνοι 

Τα συμπτώματα της λιστερίωσης ποικίλλουν και κυμαίνονται από ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως ναυτία, εμετός και διάρροια, έως σοβαρές επιπλοκές όπως η μηνιγγίτιδα. Η προστασία από το βακτήριο Listeria monocytogenes περιλαμβάνει τον ασφαλή χειρισμό των τροφίμων, την αποτελεσματική ψύξη και την άμεση κατανάλωση των έτοιμων τροφίμων. 

Πώς μπορώ να το αποτρέψω; 

ΗListeria monocytogenesδεν επιβιώνει με το κατάλληλο μαγείρεμα (θερμοκρασίες άνω των 65°C), αλλά μπορεί να επιμολύνει ξανά τα τρόφιμα μετά το μαγείρεμα, κατά την αποθήκευση ή το χειρισμό τους. Για να μειώσετε τον κίνδυνο που διατρέχετε: 

• διατηρήστε το ψυγείο σας σε θερμοκρασία κάτω των 5°C, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για να περιορίσετε ή να διακόψετε την ανάπτυξη βακτηρίων,
• διαχωρίστε τα ωμά από τα μαγειρεμένα και από τα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα κατά την προετοιμασία και την αποθήκευση,
• χρησιμοποιήστε καθαρά, ειδικά σκεύη για τους διάφορους τύπους τροφίμων,
• πλύντε προσεκτικά τα χέρια σας πριν και μετά τον χειρισμό των τροφίμων,
• καταναλώστε αμέσως τα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα και αποφύγετε την κατανάλωση ευαλλοίωτων τροφίμων μετά την ημερομηνία λήξης.