Συμπληρώματα διατροφής

Μπορεί ένα χάπι την ημέρα «τον γιατρό να κάνει πέρα»; Διερεύνηση των συμπληρωμάτων διατροφής και του ρόλου τους στην υγεία

Η δημοτικότητα των συμπληρωμάτων διατροφής, τα οποία συχνά αποτελούν μέρος του καθημερινού τρόπου ζωής, έχει αυξηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Με εύρος προϊόντων που εκτείνεται από τη βιταμίνη D έως τα εκχυλίσματα βοτάνων, όπως το τζινσένγκ και το σκόρδο, τα συμπληρώματα διατίθενται στην αγορά ως μέσα που διευκολύνουν τη διατήρηση της υγείας, την υποστήριξη των επιδόσεων ή την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Πρέπει να θυμόμαστε, όμως, ότι τα συμπληρώματα θα πρέπει να συμπληρώνουν, και όχι να αντικαθιστούν, μια θρεπτική διατροφή και έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Κατανόηση των συμπληρωμάτων διατροφής και των πλεονεκτημάτων τους

Τα συμπληρώματα διατροφής ή διατροφικά συμπληρώματα είναι συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα, ένζυμα και φυτικά προϊόντα, ενώ διατίθενται ως δισκία, κάψουλες, σκόνες ή σε υγρή μορφή. Πωλούνται σε φαρμακεία, σούπερ μάρκετ, εξειδικευμένα καταστήματα, ακόμα και στο διαδίκτυο. Μολονότι πολλά συμπληρώματα χρησιμοποιούνται επί μακρόν στην Ευρώπη, διατυπώνονται ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και την ποιότητά τους, π.χ. ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους μόλυνσης και την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι συγκεντρώσεις βιοδραστικών παραγόντων παραμένουν εντός ασφαλών ορίων.

Στην ΕΕ τα συμπληρώματα διατροφής αξιολογούνται και ρυθμίζονται κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, η EFSA διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της ασφάλειας, παρέχοντας επιστημονικές γνωμοδοτήσεις σχετικά με τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στα συμπληρώματα διατροφής, ιδίως εκείνες που δεν έχουν ιστορικό ασφαλούς χρήσης στην ΕΕ πριν από το 1997 ή κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους.

Φυτικά προϊόντα που περιέχονται σε συμπληρώματα διατροφής

Φυτικά προϊόντα, όπως παρασκευάσματα που προέρχονται από φυτά, μύκητες, φύκη ή λειχήνες, χρησιμοποιούνται ευρέως στα συμπληρώματα διατροφής της ΕΕ. Ενδεικτικά παραδείγματα δημοφιλών φυτικών προϊόντων:

• Τζινσένγκ: προβάλλεται για τη συμβολή του στη βελτίωση του επιπέδου ενέργειας.
• Ginkgo biloba: συχνά προβάλλεται για την υποστήριξη της γνωστικής λειτουργίας.
• Σκόρδο: συνδέεται με την υγεία της καρδιάς.

Η χρήση τους είναι ευρέως διαδεδομένη, αλλά τα αποτελέσματά τους ενδέχεται να ποικίλλουν, ορισμένα δε από αυτά ενδέχεται να αλληλεπιδρούν με φάρμακα ή να προκαλούν ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Χρειάζεστε συμπληρώματα διατροφής;

Τα συμπληρώματα διατροφής εξυπηρετούν συγκεκριμένους σκοπούς:

• Αντιμετώπιση ελλείψεων: για ομάδες όπως οι έγκυες γυναίκες ή άτομα με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο.
• Υποστήριξη των επιδόσεων: σε αθλητικές ή γνωστικές εργασίες.
• Διατήρηση της γενικής υγείας: συμπλήρωση ενός υγιούς τρόπου ζωής.

Ωστόσο, τα συμπληρώματα δεν αποτελούν υποκατάστατο μιας ισορροπημένης διατροφής. Οι περισσότεροι άνθρωποι καλύπτουν τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά μέσω της διατροφής, ενώ αξιοσημείωτη εξαίρεση αποτελεί η βιταμίνη D σε περιοχές με χαμηλή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Η υπερκατανάλωση συμπληρωμάτων ενδέχεται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις, καθώς οι υψηλότερες δόσεις δεν είναι απαραίτητα καλύτερες για την υγεία.

Ρύθμιση και ασφάλεια στην ΕΕ

Οι παρασκευαστές συμπληρωμάτων διατροφής πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα τους είναι ασφαλή, φέρουν κατάλληλη επισήμανση και πληρούν τα καθορισμένα επίπεδα θρεπτικών ουσιών. Οι Ευρωπαίοι επιστήμονες αξιολογούν τις ουσίες που δεν έχουν ιστορικό ασφαλούς χρήσης και παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους.

Βασικά συμπεράσματα για τους καταναλωτές

• Επιλέγουμε με σύνεση: Συμβουλευόμαστε έναν επαγγελματία υγείας πριν από την έναρξη της κατανάλωσης συμπληρωμάτων.
• Δίνουμε προτεραιότητα στη διατροφή: Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της υγείας.
• Παραμένουμε ενημερωμένοι: Αναζητούμε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης και προϊόντα επαληθευμένης ποιότητας.
• Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής, μπορείτε να επισκεφθείτε την εκστρατεία της EFSA για την ασφάλεια των τροφίμων.

Κατανοώντας τον ρόλο των συμπληρωμάτων διατροφής, οι καταναλωτές μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για την υποστήριξη της υγείας τους, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τους κινδύνους. Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα συμπληρώματα θα πρέπει να συμπληρώνουν, και όχι να αντικαθιστούν, μια θρεπτική διατροφή και έναν υγιεινό τρόπο ζωής.