Διαφάνεια

Η διαφάνεια και η ειλικρίνεια αποτελούν βασικές αξίες για την EFSA από την ίδρυσή της το 2002. Ως δημόσιος οργανισμός Έμβιο ον όπως οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά και οι μικροοργανισμοί (π.χ. βακτήρια, ιοί), η EFSA λογοδοτεί στα άτομα τα οποία συστάθηκε για να υπηρετεί – τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς την πίστη και την εμπιστοσύνη των οποίων η Αρχή δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά.

Ένας νέος κανονισμός για τη διαφάνεια και τη βιωσιμότητα της αξιολόγησης κινδύνου στην αλυσίδα τροφίμων στην ΕΕ, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 27 Μαρτίου 2021, ενισχύει την ικανότητα της Αρχής να επιτελεί τις λειτουργίες αξιολόγησης κινδύνων σύμφωνα με τα ύψιστα πρότυπα διαφάνειας.

Κατά το κύριο στάδιο εφαρμογής του κανονισμού που οδήγησε στην έναρξη ισχύος του, η EFSA συνεργάστηκε στενά με τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω μιας ομάδας διαβούλευσης και διαφόρων τεχνικών ομάδων που συστάθηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτόν. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να ανατρέξετε εδώ.

Η EFSA κοινοποιεί εκ των προτέρων σχετικές αλλαγές, επικαιροποιήσεις και ειδήσεις που αφορούν τον κανονισμό για τη διαφάνεια. Οι προσεχείς συνεδριάσεις και οι ευκαιρίες κατάρτισης δημοσιεύονται στο ημερολόγιο της EFSA.

Η EFSA εργάζεται διαρκώς για τη βελτίωση των ψηφιακών εργαλείων που διατίθενται στους αιτούντες και σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Πληροφορίες σχετικά με τις επικείμενες ψηφιακές βελτιώσεις παρέχονται εδώ.

Επίσης, η EFSA δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων και οι αιτούντες έχουν όλες τις πληροφορίες και την υποστήριξη που χρειάζονται για την ομαλή μετάβασή τους στο νέο περιβάλλον. Συμβουλές και υποστηρικτικό υλικό διατίθενται στην ενότητα Applicants’ Toolkit (Εργαλειοθήκη αιτούντων) του δικτυακού τόπου της EFSA, ενώ έχει δημιουργηθεί και μια ειδική ομάδα LinkedIn για την υποστήριξη των αιτούντων.

Ο κανονισμός θεσπίστηκε με στόχο να αυξηθεί η διαφάνεια της αξιολόγησης των κινδύνων που συνδέονται με την τροφική αλυσίδα, να ενισχυθεί η αξιοπιστία, η αντικειμενικότητα και η ανεξαρτησία των μελετών που υποβάλλονται στην EFSA, καθώς και να ενισχυθεί η διακυβέρνηση της EFSA προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά της. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι:

• Οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε μελέτες και πληροφορίες που υποβάλλονται από τη βιομηχανία κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων. Θα ζητείται, επίσης, η γνώμη των ενδιαφερόμενων μερών και του ευρέος κοινού για τις υποβαλλόμενες μελέτες.
• Η EFSA θα ενημερώνεται για όλες τις μελέτες που αναθέτει προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι εταιρείες που υποβάλλουν αίτηση για χορήγηση εγκρίσεων καταθέτουν όλες τις σχετικές πληροφορίες. Η Αρχή θα παρέχει επίσης συμβουλές στους αιτούντες πριν από την κατάθεση των φακέλων.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από την EFSA να αναθέσει επιπλέον μελέτες και να διενεργήσει αποστολές ενημέρωσης για να επαληθεύσει ότι τα εργαστήρια/οι μελέτες συμμορφώνονται με τα πρότυπα ποιότητας.

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις διαφάνειας, η EFSA έχει αναπτύξει την Open EFSA, μια ειδική πύλη που παρέχει ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία αξιολόγησης του κινδύνου που ακολουθεί η Αρχή. Αυτό περιλαμβάνει όλα τα στάδια: από την παραλαβή μιας εντολής ή ενός φακέλου έως την έκδοση ενός αποτελέσματος. Σε περίπτωση που η EFSA απορρίψει αίτημα για παροχή επιστημονικών συμβουλών επειδή δεν πληροί τις αναγκαίες απαιτήσεις ή δεν εμπίπτει στην εντολή της, η Αρχή θα εκθέσει τους λόγους μη αποδοχής. 

Πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα

Το άρθρο 15 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ») θεσπίζει την αρχή της διαφάνειας, η οποία περιλαμβάνει το δικαίωμα κάθε πολίτη της Ένωσης και κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου το οποίο κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος να έχει δικαίωμα πρόσβασης σε έγγραφα των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ σύμφωνα με τις αρχές και τους όρους που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001. Αυτό το δικαίωμα πρόσβασης κατοχυρώνεται επίσης στο άρθρο 42 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προκειμένου να προσδοθεί όσο το δυνατόν πληρέστερη πρακτική ισχύς στο δικαίωμα της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα, εκδόθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 για την εφαρμογή της αρχής της διαφάνειας με τη θέσπιση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων για πρόσβαση σε έγγραφα. Στον εν λόγω κανονισμό παρατίθενται επίσης οι εξαιρέσεις από τη γνωστοποίηση εγγράφων για την προστασία ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών συμφερόντων. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 εφαρμόζεται στην EFSA σύμφωνα με το άρθρο 41 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002. Επιπλέον, η EFSA έχει θεσπίσει πρακτικές ρυθμίσεις για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και των άρθρων 6 και 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006, καθώς και εσωτερική διαδικασία λειτουργίας για τη διεκπεραίωση αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα. Επιπλέον, η EFSA εξέδωσε υλικό καθοδήγησης για τους αιτούντες με σκοπό να ενημερώσει το κοινό σχετικά με τα δικαιώματά του βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.

Το δικαίωμα πρόσβασης του κοινού σε έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ αποτελεί έκφραση των αρχών της διαφάνειας και της ειλικρίνειας που αποτελούν θεμελιώδεις αξίες της ευρωπαϊκής έννομης τάξης, συμβάλλοντας στην πιο διαφανή λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού συστήματος.

Μπορείτε να συμβουλευτείτε τις Πρακτικές ρυθμίσεις της EFSA για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και των άρθρων 6 και 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006εδώ.

Διατίθεται επίσης Καθοδήγηση για αιτούντες πρόσβαση σε έγγραφα.

Η διαδικασία περιγράφεται επίσης λεπτομερώς στην τυποποιημένη διαδικασία λειτουργίας (SOP) 36 εδώ.

Για την υποβολή αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα, χρησιμοποιήστε το ηλεκτρονικό έντυπο που διατίθεται στη σελίδα Connect.EFSA. Επιλέγοντας στην ενότητα «τομέας» την «πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα», η αίτησή σας θα διεκπεραιωθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.

Για την καλύτερη επεξήγηση της διαδικασίας, η EFSA διοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο.