Alergeni u hrani
Gdje pronaći informacije ako imate alergijsku reakciju na hranu
Alergija na hranu se javlja kada imuni sistem organizma reaguje na određenu vrstu hrane. Iako su alergijske reakcije često blage, mogu biti i veoma ozbiljne. Jedini način kontrolisanja ovog stanja jeste izbjegavanje hrane koja izaziva alergijsku reakciju.
Evropska legilsativa, zasnovana na naučnim dokazima, osigurava da se informacije o alergenima nalaze na ambalaži prehrambenih proizvoda.
Kako alergeni iz hrane mogu uticati na ljude?
Alergijsku reakciju može izazvati i najmanja količina sastojka hrane na koji je osoba alergična. Simptomi alergijske reakcije mogu biti blagi (svrab ili osip), ali mogu prerasti u ozbiljne kao što su povraćanje, dijareja, otežano disanje i, u nekim slučajevima, anafilaktički šok.
Intolerancija na hranu se javlja kada osoba teško vari određene supstance, poput glutena, što dovodi do nadutosti, stomačnih grčeva i dijareje.
Zbog toga je izuzetno važno da alergeni budu jasno naznačeni na deklaracijama prehrambenih proizvoda.
Koji sastojci hrane izazivaju alergijske reakcije?
Najčešće alergije su na orašaste plodove, morske plodove i određene vrste voća. U EU postoji 14 alergena koji se obavezno moraju naznačiti ako se koriste kao sastojci u hrani:
- Žitarice koje sadrže gluten - pšenica, raž, ječam, ovas.
- Rakovi, npr. krabe, kozice, jastozi
- Jaja
- Riba
- Kikiriki
- Soja
- Mlijeko
- Jezgrasto voće - badem, lješnik, orah, indijski orah, pekan, brazilski orah, pistaći, makadamija
- Celer
- Senf
- Sjemenke susama
- Sumpor-dioksid i sulfiti kao konzervansi (u koncentracijama većim od 10 mg/kg ili 10 mg/L računato kao ukupni sumpor-dioksid)
- Lupina
- Mekušci, npr. dagnje, ostrige, lignje, puževi
Osobe s alergijama mogu izbjeći alergene čitanjem deklaracija na upakovanoj hrani i informacija o sastojcima za neupakovane proizvode.
Alergeni u hrani u brojevima*
- 1% stanovništva EU – 4,5 miliona ljudi
- 75% alergijskih reakcija kod djece izazvano je jajima, kikirikijem, kravljim mlijekom, ribom i orašastim plodovima
- 50% alergijskih reakcija kod odraslih osoba javlja se na voće kao što su: jabuke, kruške, trešnje, maline, jagode i bademi, povrće poput celera, šargarepe i aromatičnog bilja, kao i na različite orašaste plodove i kikiriki
Obavezno označavanje alergena koji su sastojci prehrambenih proizvoda ključno je kako bi osobe s alergijama mogle izbjeći sastojke koji im mogu naškoditi. Pored davanja savjeta za označavanje, naučnici takođe procjenjuju nove sastojke kao potencijalne alergene i analiziraju kako faktori poput prerade hrane mogu uticati na alergijski potencijal.
Antonio Fernandez Dumont, specijalista za bezbjednost proteina u EFSA-i.
Evropski naučnici zaduženi za alergije na hranu dali su svoje stručno mišljenje u zakonodavnom postupku za označavanje hrane. Nauka o alergenima se kontinuirano razvija kako bi se ova lista u budućnosti ažurirala.
