Gıda katkı maddeleri
Neden kullanılıyorlar, endişelenmeli miyiz?
Gıda katkı maddeleri; gıdanın güvenilirliğini, tazeliğini, tadını, dokusunu veya görünümünü korumak veya iyileştirmek için gıdaya eklenen maddelerdir. Türkiye’de bu maddeler sıkı bir şekilde düzenlenir. Tüm katkı maddeleri, gıdada kullanımlarına izin verilmeden önce sıkı güvenilirlik değerlendirmelerinden geçmelidir.
Gıda katkı maddeleri ne için kullanılır?
Gıda katkı maddeleri, koruyuculardan tatlandırıcılara, emülgatörlerden renklendiricilere kadar birçok forma sahiptir. Fabrikadan sofraya kadar gıda arz zinciri boyunca ürünlerin güvenilir ve iyi durumda kalmasını sağladıkları için katkı maddeleri gıda üretiminde önemli rol oynarlar.
Bazı örnekler şunlardır:
- Koruyucular: Et, balık ve peynir ürünlerindeki nitratlar ve nitritler
- Renklendiriciler: Bir ürünün görsel çekiciliğini artıran doğal veya sentetik gıda boyaları
- Kıvam artırıcılar: Genellikle soslarda bulunan ksantan sakızı (E 415).
Güvenilir olduklarından nasıl emin olabiliriz?
Yeni bir katkı maddesine veya mevcut bir katkı maddesinin önerilen yeni kullanımına izin verilmeden önce Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan Bilimsel Komisyondaki bilim insanları, bunların insan tüketimi için güvenilirliğini değerlendirmek üzere titiz bir inceleme gerçekleştirir. Bu süreçte katkı maddesinin gıda ile nasıl etkileşime girdiği, insan vücudundaki potansiyel etkileri ve günlük tüketim için güvenilir kabul edilen maksimum düzeyler incelenir. Bağımsız Bilimsel Komisyon, yeni katkı maddelerini değerlendirmenin yanı sıra mevcut güvenilirlik standartlarını karşılamaya devam ettiklerinden emin olmak için hâlihazırda izinli katkı maddelerini de düzenli olarak yeniden değerlendirir.
Bir katkı maddesinin gıdalarda kullanımına Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından izin verildikten sonra katkı maddesi, kullanıldığı gıdanın etiketinde belirtilmelidir. Bu, tüketicilerin tam olarak ne yediklerini bilmelerini sağlar ve tükettikleri gıdalar hakkında bilinçli seçimler yapmaları için onları cesaretlendirir.
Gıda etiketleri üzerindeki katkı maddeleri nasıl belirlenir?
Katkı maddeleri her zaman içerik listesine dahil edilir.
Şunları arayın:
- İşlevi: Katkı maddesinin neden kullanıldığı (ör. kıvam artırıcı, renklendirici).
- Tanımlama: Katkı maddesinin E numarası (ör. E 450) veya özel adı (ör. Disodyum difosfat).
Gıda katkı maddeleri, her zaman kullanıldıkları gıdaların içerik listelerine dâhil edilir.
Gıda etiket bilgileri hem katkı maddesinin raftaki gıdadaki işlevini (ör. renklendirici, koruyucu) hem de uygun E numarasına veya adına (ör. E 415 veya ksantan sakızı) atıfta bulunarak kullanılan spesifik maddeyi tanımlamalıdır.
