Glosariusz
Ten wielojęzyczny glosariusz zawiera łatwe do zrozumienia definicje głównych terminów naukowych używanych na tej stronie internetowej w dziedzinie oceny ryzyka. Terminy i ich definicje są wymienione w naszych produktach komunikacyjnych jako wyskakujące uwagi wyjaśniające pojęcia dla ogółu społeczeństwa bez wiedzy specjalistycznej.
W całym dokumencie używana jest standardowa pisownia w języku angielskim. Akronimy są kapitalizowane. Terminy przedstawiono małymi literami. Wpisy są tłumaczone na wszystkie 24 języki urzędowe UE.
Glosariusz jest dokumentem aktualizowanym na bieżąco. Można sugerować brakujące terminy za pośrednictwem formularza online – Zadaj pytanie.
Zastrzeżenie: Definicje w glosariuszu przeznaczone są wyłącznie do pomocy użytkownikom niniejszej strony w zrozumieniu terminologii naukowej. Definicje mogą różnić się od zawartych w ustawodawstwie Unii Europejskiej i Dzienniku EFSA.
M
Zawierający kalorie składnik żywności (np. tłuszcz, białko, węglowodan), który jest niezbędny w znacznych ilościach do prawidłowego wzrostu, rozwoju i utrzymania zdrowia.
Maksymalna ilość zanieczyszczenia, występującej naturalnie toksyny lub składnika pokarmowego dozwolona w żywności lub w paszy dla zwierząt.
Maksymalna ilość pozostałości pestycydów dozwolona w żywności lub w paszy dla zwierząt, wyrażana w miligramach na kilogram.
Różnica między rzeczywistym spożyciem substancji w danej populacji a szacowaną dawką dobową w okresie całego życia, którą eksperci uznają za bezpieczną.
Narzędzie wykorzystywane w ocenie ryzyka do zbadania obaw dotyczących bezpieczeństwa, wynikających z obecności potencjalnie toksycznej substancji w żywności lub w paszy dla zwierząt.
Dowolny materiał — zwykle opakowanie lub sprzęt kuchenny — przeznaczony do kontaktu z żywnością.
Proces, wskutek którego substancja wywiera wpływ na organizm żywy.
Konkretna sekwencja zdarzeń objaśniająca, w jaki sposób substancja powoduje działanie toksyczne.
Sposób wizualizacji łańcucha zdarzeń o związku przyczynowo-skutkowym, mogących prowadzić do powstania szkodliwego skutku dla organizmów lub środowiska.
Metoda statystyczna umożliwiająca zebranie wyników podobnych badań w celu zidentyfikowania istotnych trendów.
Substancja powstająca w wyniku metabolizmu w organizmie.
Zbiór procesów fizycznych i chemicznych zachodzących w organizmach żywych.
Badanie stanu metabolicznego organizmu przez systematyczną analizę metabolitów w komórkach lub w płynach biologicznych (np. krwi, moczu).
Pierwszy etap określania występowania substancji w populacji w celu oszacowania ryzyka. W celu oszacowania ekspozycji na substancję chemiczną spożycie żywności wiąże się z prawdopodobnym stężeniem substancji.
Połączenie substancji, w którym każdy związek chemiczny może mieć osobny, możliwy do zidentyfikowania, wpływ na organizm lub dawać efekt łączny.
Toksyna wytwarzana przez określone gatunki pleśni, niebezpieczne dla ludzi i zwierząt.
Składnik pokarmowy niezbędny dla organizmu w małych ilościach do zapewnienia prawidłowego wzrostu, rozwoju i utrzymania zdrowia, np. witaminy i składniki mineralne.
Sposób testowania substancji lub diety z wykorzystaniem zwierząt albo komórek zwierzęcych. Może mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi.
Margines narażenia (MOE) to narzędzie wykorzystywane w ocenie ryzyka do zbadania obaw dotyczących bezpieczeństwa, wynikających z obecności potencjalnie toksycznej substancji w żywności lub w paszy dla zwierząt.
Monitorowanie efektów nowego produktu (np. zmodyfikowanej genetycznie rośliny) po wprowadzeniu go na rynek. W ten sposób możliwe jest ujawnienie niekorzystnych działań, których nie przewidziano w ocenie ryzyka przed wprowadzeniem na rynek.
Maksymalna ilość pozostałości pestycydów dozwolona w żywności lub w paszy dla zwierząt, wyrażana w miligramach na kilogram.
Trwała, zwykle negatywna, zmiana w materiale genetycznym komórki, która w większości przypadków może być przekazana potomstwu.
Technika, która wywołuje specyficzną mutację (mutacje) w wybranych miejscach genomu bez wprowadzania nowego materiału genetycznego.
Zdolność do wywoływania trwałych, zwykle negatywnych, zmian w organizmie i przekazania ich potomstwu przez zmianę budowy DNA organizmu.