Rookaroma's: V&A met Wim Mennes, voorzitter van de EFSA-werkgroep voor aroma's

Rookaroma's hebben niet dezelfde conserverende functie, maar wanneer ze aan voedingsmiddelen worden toegevoegd, geven ze ze een rooksmaak. 

De EFSA heeft de veiligheid beoordeeld van acht^[1] rookaroma's op de EU-markt, waarvan de toelating volgens de geldende wetgeving verlengd moest worden.

Wim Mennes, voorzitter van EFSA's werkgroep over aroma's, leidt ons door de belangrijkste bevindingen van dit werk en de volgende stappen.

Ten eerste, in welke levensmiddelen worden rookaroma's gebruikt?

Rookaroma's worden toegevoegd aan voedingsmiddelen - zoals vlees, vis of kaas - als alternatief voor het traditionele rookproces. Maar ze kunnen ook worden gebruikt als aroma's in andere voedingsmiddelen zoals soepen, sauzen, dranken, chips, eetbaar ijs en snoepgoed.  

Waarom heeft de EFSA de veiligheid ervan beoordeeld?

Het werk van de EFSA met rookaroma's wordt bepaald door de EU-wetgeving, die vereist dat de veiligheid van rookaroma's moet worden beoordeeld voordat ze in de handel mogen worden gebracht. Ook moeten de producten die op dit moment in de handel zijn, opnieuw worden beoordeeld voordat hun toelatingsperiode afloopt.

De acht producten die net beoordeeld zijn, zijn al 10 jaar in de EU op de markt en de aanvragers hebben de Europese Commissie gevraagd om hun vergunningen met nog eens 10 jaar te verlengen. Voor de andere twee producten die momenteel op de EU-markt zijn, hebben de aanvragers geen verlenging van hun vergunning aangevraagd. 

En wat zijn de gezondheidsrisico's?

Op basis van het beschikbare wetenschappelijke bewijs konden we voor geen van de acht rookaroma's bezorgdheid over genotoxiciteit Wanneer een stof het DNA in cellen kan beschadigen uitsluiten.

Genotoxiciteit is het vermogen van een chemische stof om het genetisch materiaal van cellen te beschadigen. Veranderingen of mutaties in de genetische informatie binnen een cel kunnen het risico op het ontwikkelen van aandoeningen zoals kanker en erfelijke ziekten verhogen.

Voor dit type toxiciteit is het niet mogelijk om een veilig niveau vast te stellen. 

Heeft de EFSA deze aroma's in het verleden al beoordeeld?

Ja, we hebben ze tussen 2009 en 2012 beoordeeld om de Europese Commissie en de EU-lidstaten te informeren over het al dan niet toestaan van het gebruik ervan. 

Op dat moment constateerde het panel veiligheidsproblemen voor de meeste producten vanwege hun ontoereikende veiligheidsmarge De kloof tussen de werkelijke inname van een stof door een bepaalde populatie en de geschatte dagelijkse dosis gedurende een leven die deskundigen als veilig beschouwen bij de voorgestelde gebruiksniveaus. 

Dit bracht de Europese Commissie en de EU-lidstaten ertoe om de door de aanvrager voorgestelde gebruiksniveaus te herzien en een beperkter gebruik in voedingsmiddelen toe te staan.

Wat was er deze keer nieuw?

We hebben een bijgewerkte methodologie gebruikt om de nieuwe gegevens te beoordelen die door de aanvragers zijn ingediend. Deze wordt beschreven in de bijgewerkte wetenschappelijke richtsnoeren van de EFSA uit 2021, die nog niet beschikbaar waren op het moment van de eerste beoordeling. Hierin wordt aanbevolen dat als wordt bevestigd dat één component van een complex mengsel (zoals rookaroma's) genotoxisch is, het hele mengsel als genotoxisch moet worden beschouwd. 

We hebben geconcludeerd dat zes van de beoordeelde rookaroma's genotoxische stoffen bevatten en daarom veiligheidsproblemen opleveren. En we konden veiligheidsproblemen voor de andere twee niet uitsluiten vanwege een gebrek aan gegevens.  

Wat betekent het advies van de EFSA over rookaroma's voor consumenten?

n het algemeen kan er een verhoogd risico zijn op schadelijke effecten bij het consumeren van genotoxische stoffen. De kans dat deze effecten optreden Het feit of de frequentie van iets (bijv. een ziekte of een deficiëntie in een populatie) hangt echter af van verschillende factoren, waaronder de genetica en voedingsgewoonten van een persoon. De kans dat dergelijke schadelijke effecten optreden als gevolg van de consumptie van levensmiddelen die gearomatiseerd zijn met rookaroma's is niet onderzocht door de EFSA. Het is echter vermeldenswaard dat de EFSA een conservatieve aanpak hanteert bij haar beoordelingen, wat betekent dat we worst-case scenario's in aanmerking nemen om gevaren en risico's in te schatten. 

Een evenwichtige voeding vermindert over het algemeen de kans op blootstelling Concentratie of hoeveelheid van een bepaalde stof die gedurende een bepaalde periode in een bepaalde frequentie door een individu, populatie of ecosysteem wordt ingenomen aan risico's van voeding. Een evenwichtige voeding met een grote verscheidenheid aan voedingsmiddelen, zoals vlees, vis en groenten, kan consumenten helpen hun inname De hoeveelheid van een stof (bijv. nutriënt of chemische stof) die door een persoon of dier via de voeding wordt ingenomen van schadelijke stoffen te verminderen. 

Wat gebeurt er nu?

De Europese Commissie en de EU-lidstaten zullen het wetenschappelijk advies Adviezen omvatten risicobeoordelingen over algemene wetenschappelijke kwesties, beoordelingen van een aanvraag tot toelating van een product, stof of claim, of een beoordeling van een risicobeoordeling van de EFSA zorgvuldig bestuderen als onderdeel van de discussies over passende risicobeheersopties voor de rookaroma's die momenteel in de handel zijn.