Xjenza affidabbli

L-indipendenza hija wieħed mill-valuri ewlenin tal-EFSA. F’konformità mal-istrateġija tagħha, l-Awtorità hija impenjata li tissalvagwardja l-indipendenza tal-esperti, tal-persunal, tal-metodi u tad-data tagħha minn kwalunkwe influwenza esterna żejda u li tiżgura li jkollha l-mekkaniżmi meħtieġa fis-seħħ biex jirnexxilha tagħmel dan.

L-Awtorità tapplika sett robust ta’ miżuri u prattiki ta’ ħidma biex tissalvagwardja l-indipendenza tal-ħidma xjentifika tagħha u tevita l-kunflitti ta’ interess. Dawn huma kollha miġburin flimkien u spjegati fil-politika tal-EFSA dwar l-indipendenza, soġġetta għal reviżjoni mmirata f’Ġunju 2024. Il-politika hija implimentata mir-regoli stabbiliti fid-Deċiżjoni dwar il-ġestjoni ta’ interessi kompetittivi.

Prattiki tajba tal-valutazzjoni tar-riskju

L-EFSA żviluppat ġabra komprensiva ta’ prattiki tajbin tal-valutazzjoni tar-riskju biex tiggwida l-ħidma tal-Kumitat Xjentifiku u l-bordijiet xjentifiċi tagħha. Il-Kumitat Xjentifiku tal-EFSA adotta wkoll sett ta’ rakkomandazzjonijiet dwar it-trasparenza fil-valutazzjoni tar-riskju biex tiġi żgurata trasparenza massima fil-ħidma tiegħu. Tista’ ssib aktar informazzjoni hawn.

L-opinjonijiet xjentifiċi finali kollha adottati mill-Kumitat Xjentifiku u l-bordijiet xjentifiċi huma r-riżultat ta’ deliberazzjonijiet u deċiżjonijiet li jsiru b’mod kollettiv, fejn kull membru jgħodd l-istess bħal kull wieħed ieħor. L-ebda espert ma jista’ jinfluwenza żżejjed id-deċiżjonijiet tal-bord. 

Diverġenza xjentifika

Qabel ma tibda l-ħidma fuq opinjoni xjentifika L-opinjonijiet jinkludu valutazzjonijiet tar-riskju dwar kwistjonijiet xjentifiċi ġenerali, evalwazzjonijiet ta’ applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni ta’ prodott, sustanza jew talba, jew evalwazzjoni ta’ valutazzjoni tar-riskju, l-EFSA tieħu għadd ta’ miżuri biex tiżgura li ma tkunx qed terġa’ tagħmel xogħol li jkun diġà twettaq minn korpi simili oħra. B’mod partikolari, taqsam l-informazzjoni dwar l-attivitajiet ippjanati tal-valutazzjoni tar-riskju mal-Forum Konsultattiv tagħha tar-rappreżentanti tal-Istati Membri permezz tal-portal OpenEFSA tal-EFSA u ta’ bażi tad-data tal-attivitajiet ippjanati tal-valutazzjoni tar-riskju mill-Istati Membri. 

L-EFSA toqgħod attenta ħafna wkoll biex tidentifika malajr kemm jista’ jkun kwalunkwe diverġenza xjentifika potenzjali bejn l-opinjonijiet tagħha u l-ħidma mwettqa mill-Istati Membri jew minn korpi nazzjonali/reġjonali/internazzjonali oħra. F’każ li jiġu identifikati diverġenzi bħal dawn, l-EFSA għandha proċedura fis-seħħ biex tikkjarifika u/jew issolvi l-kwistjonijiet kontenzjużi. Dan huwa deskritt fl-Artikolu 30 tar-Regolament ta’ Twaqqif tal-EFSA u f’sett ta’ linji gwida dwar il-prattika tajba maħruġa mill-Forum Konsultattiv. 

Għażla ta’ esperti xjentifiċi

Il-membri tal-Kumitat Xjentifiku, il-bordijiet xjentifiċi u l-gruppi ta’ ħidma tagħhom, kif ukoll esperti esterni oħra li jikkontribwixxu għall-ħidma tal-EFSA, jintgħażlu skont il-kompetenza xjentifika u l-għarfien espert tagħhom permezz ta’ kriterji oġġettivi u trasparenti. Matul il-proċess tal-għażla, l-interessi ddikjarati mill-applikanti jiġu skrutinizzati biex jiġi żgurat li jiġu evitati l-kunflitti ta’ interess (ara hawn taħt). 

Ġestjoni ta’ interessi kompetittivi

L-EFSA sistematikament tiskrinja l-informazzjoni pprovduta minn espert fid-Dikjarazzjoni ta' Interess (DoI) u tivvaluta jekk interess iddikjarat jikkostitwix kunflitt. Il-proċess ta’ skrinjar tad-DoIs huwa kkoordinat mis-servizzi tal-Affarijiet Legali tal-EFSA.

F’Ġunju 2024, il-Bord tat-Tmexxija tal-EFSA approva Politika dwar l-Indipendenza aġġornata, li ssaħħaħ aktar il-mod kif l-Awtorità tiġġestixxi l-interessi tal-esperti xjentifiċi tagħha u tal-professjonisti kollha li taħdem magħhom. 

Il-karatteristiċi ewlenin tal-politika huma deskritti f’din l-iskeda informattiva.

Fis-27 ta’ Marzu 2025, l-EFSA adottat ir-regoli ta’ implimentazzjoni aġġornati stabbiliti fid-deċiżjoni tagħha dwar il-ġestjoni tal-interessi kompetittivi.

Minbarra r-restrizzjonijiet mingħajr kundizzjoni li japplikaw għal persuni impjegati mill-“industrija tal-ikel” jew li jinvestu finanzjarjament f’operaturi ta’ negozji tal-ikel, l-evalwazzjoni tad-DoI tqis l-interessi ddikjarati mill-espert fir-rigward tal-mandat tal-grupp inkwistjoni. Il-kriterji ta’ skrinjar għal kull attività huma stabbiliti b’mod trasparenti fl-Anness tad-deċiżjoni tal-EFSA dwar il-ġestjoni ta’ interessi kompetittivi.

Abbażi tal-eżitu tal-iskrinjar ta’ kull DoI, l-EFSA tiddeċiedi jekk il-persuna titħalliex tipparteċipa fil-grupp xjentifiku rilevanti jew le u, jekk titħalla, f’liema rwol (pereżempju bħala president/viċi president jew membru ta’ bord xjentifiku jew ta’ grupp ta’ ħidma).

Minbarra dan l-iskrinjar regolari tal-interessi ddikjarati, darbtejn fis-sena l-EFSA regolarment tirrieżamina kampjun rappreżentattiv tad-DoIs skrutinizzati biex timmonitorja l-kompletezza u l-koerenza mar-regoli tal-EFSA.

Jekk jinstab li espert ikun ħalla barra informazzjoni rilevanti li kienet twassal għall-identifikazzjoni ta’ kunflitt ta’ interess (CoI), l-EFSA tista’ tiskatta proċedura ta’ “ksur tar-regoli”, li tista’ twassal għall-adozzjoni ta’ miżura waħda jew aktar fir-rigward tal-espert ikkonċernat. Jekk tiġi applikata miżura, l-EFSA twettaq rieżami tal-output xjentifiku li għalih ikkontribwixxa l-espert bil-għan li tiċċara jekk, u sa liema punt, dak l-espert influwenza l-output. 

Is-sejbiet ta’ dawn il-proċessi jiġu rrappurtati lill-Bord tat-Tmexxija u mill-2019, l-EFSA qed tippubblika r-Rapporti Annwali dwar l-indipendenza.

Dikjarazzjonijiet tal-interessi

L-esperti kollha tal-Kumitat Xjentifiku, il-bordijiet xjentifiċi u l-gruppi ta’ ħidma huma meħtieġa jiffirmaw dikjarazzjoni ta’ impenn, inkluż impenn li se jaġixxu b’mod indipendenti, u li se jipprovdu dikjarazzjoni annwali ta' interessi (ADoI) għal kull grupp tal-EFSA li huma membri tiegħu.  

L-esperti huma meħtieġa jissottomettu ADoI qabel ma jingħaqdu mal-grupp xjentifiku rilevanti, jaġġornawha mill-inqas darba fis-sena, hekk kif ifeġġ interess ġdid jew hekk kif tiġi mmodifikata waħda li kienet ġiet iddikjarata qabel.

ADoI jkun fiha dettalji tal-attivitajiet li jkunu għaddejjin u dawk li jkunu tlestew fl-aħħar ħames snin fil-kategoriji li ġejjin: 

• Investimenti finanzjarji.
• Rwol maniġerjali.
• Impjieg.
• Konsulenza okkażjonali.
• Sħubija f’entità konsultattiva xjentifika.
• Finanzjament għar-riċerka.
• Drittijiet tal-proprjetà intellettwali.
• Sħubija jew affiljazzjoni oħra.
• Interessi rilevanti oħra. 

L-esperti huma meħtieġa wkoll jiddikjaraw interessi addizzjonali bil-fomm fil-bidu ta’ kull laqgħa li jattendu. Jekk interess jiġi ddikjarat bil-fomm, il-membri tal-persunal tal-EFSA jiskrinjawh u jekk jiġi identifikat CoI, l-espert jitwaqqaf milli jieħu sehem fid-diskussjoni. Id-DoIs bil-fomm kif ukoll l-eżitu tal-iskrinjar jew il-miżura meħuda biex tiġi evitata l-okkorrenza ta’ CoI identifikat jiġu rrappurtati u ddokumentati fil-minuti ta’ kull laqgħa. 

Persunal tal-EFSA

Il-persunal tal-EFSA jaġixxi fl-interess pubbliku u huwa soġġett għal diversi obbligi skont ir-regolamenti tal-persunal tal-UE applikabbli għall-impjegati taċ-ċivil kollha impjegati mill-istituzzjonijiet, il-korpi jew l-aġenziji tal-UE, inkluż li jaġixxu b’mod imparzjali, b’integrità, li jevitaw il-kunflitti ta’ interess u li jirrappurtawhom malli jfeġġu. L-EFSA torganizza sessjonijiet regolari ta’ sensibilizzazzjoni għall-persunal tagħha biex trawwem kultura interna li ma tittollerax il-parzjalità.

L-EFSA tirrikjedi li l-kandidati għall-pożizzjonijiet vakanti fil-persunal tagħha, kif ukoll l-aġenti u l-uffiċjali tagħha, jimlew ADoI, li tiġi skrinjata qabel ir-reklutaġġ u tiżgura li l-membri tal-persunal ma jiġux assenjati għal proġetti fejn ikunu ġew identifikati kunflitti ta’ interess. L-EFSA tippubblika online b’mod proattiv l-ADoIs tal-maniġment superjuri tagħha anki fin-nuqqas ta’ rekwiżit legali li tagħmel dan. 

Proċedura ta’ akkwist u ta’ aġġudikazzjoni ta’ għotjiet

Il-proċeduri ta’ akkwist pubbliku tal-EFSA jirrikjedu li kull persuna fiżika assenjata biex twettaq il-kompiti kkuntrattati, kif ukoll l-offerenti jew l-applikanti għal għotjiet, tissottometti Dikjarazzjoni ta’ Interess (DoI).

L-EFSA tirrieżamina d-DoIs sottomessi u tivvaluta jekk xi interess iddikjarat jikkostitwix kunflitt, f’konformità mad-Deċiżjoni dwar il-Ġestjoni ta’ Interessi Kompetittivi u l-kriterji deskritti fl-Anness 2 tad-Deċiżjoni. Jekk jiġi identifikat kunflitt ta’ interess (CoI) u l-kuntrattur ma jkunx jista’ jimmitigah, il-kuntrattur jiġi eskluż mill-proċess. 

Fir-rigward tal-proċeduri ta’ aġġudikazzjoni ta’ għotjiet, individwi minn organizzazzjonijiet maħtura mill-Istati Membri (organizzazzjonijiet tal-Artikolu 36) huma soġġetti għall-istess rekwiżiti ta’ trasparenza u indipendenza bħall-membri tal-gruppi xjentifiċi tal-EFSA, fir-rigward tal-attivitajiet imwettqa.