Le għall-influwenza tat-tjur: ipproteġi r-razzett tiegħek!

Data tal-aħħar revizjoni:

15 September 2025

Il-protezzjoni tal-irziezet tagħna minn mard infettiv tibda bis-sensibilizzazzjoni u l-prevenzjoni. Bil-kampanja fl-UE kollha #NoBirdFlu, qed nipprovdu informazzjoni essenzjali dwar il-bijosigurtà tal-irziezet biex ngħinu fil-prevenzjoni tal-introduzzjoni u t-twaqqif tat-tixrid tal-influwenza avjarja. Kemm jekk taħdem f’razzett, tieħu ħsieb xi tjur jew iżżur irziezet bħala parti mill-impjieg tiegħek, billi ssegwi dawn il-passi kruċjali jista’ jagħmel differenza kbira fil-protezzjoni tas-saħħa tal-annimali.

Istqarrija għall-Istampa Riżorsi biex jinxterdu

Żomm l-influwenza tat-tjur barra

Kontroll tal-Aċċess

Persuni, vetturi u għodda għandhom jidħlu biss fl-irziezet meta jkun meħtieġ biss. Applika l-miżuri ta’ diżinfezzjoni bir-reqqa għal kull persuna jew għal kull oġġett li jidħol fir-razzett, speċjalment wara kuntatt reċenti ma’ tjur, ma’ ħmieġ tat- tjur jew ma’ għasafar slavaġġ. Anke traċċi żgħar ta’ kontaminazzjoni jistgħu jmexxu l-mikrobi minn post għal ieħor. Għalhekk huwa importanti li l-persuni, il-vetturi, l-għodda u l-kaxxi jiġu ddiżinfettati kull meta jiġu imċċaqalqin bejn l-irziezet.

Dejjem ilbes ħwejjeġ nodfa u aħsel idejk u ż-żraben tiegħek meta tidħol f’razzett. Uża banjijiet b’diżinfettant għas-saqajn fl-entratura jew ilbes boroż għaż-żraben nodfa li jintremew wara l-użu. Jekk possibbli, żomm l-ilbies għax-xogħol ta’ fuq ir-razzett għal hemm biss, biex tiġi evitata l-kontaminazzjoni.

Kollox ġewwa, kollox barra

B’dan il-mod ta’ imaniġjar, it-tjur kollha tal-istess età jiddaħħlu flimkien u jitneħħew f’daqqa fi tmiem iċ-ċiklu tal-produzzjoni. Dan mhux biss itejjeb l-effiċjenza tal-produzzjoni iżda jnaqqas in-numru ta’ żjarat fir-razzett u b’hekk inaqqas ir-riskju li l-marda tidħol fil-qatgħa.

Meta ġġib għasafar ġodda jew bajd għat-tifqis f’razzett, iċċekkja d-dokumenti tagħhom l-ewwel. Jekk għandek razzett għal użu domestiku u ma tistax issegwi l-metodu ta’ kollox ġewwa kollox barra, huwa importanti li tagħmel kwarantina lil kwalunkwe annimal ġdid qabel ma żżidu mal-bqija tal-qatgħa. Dan jgħin biex jiġi żgurat li huma b’saħħithom u ma jintroduċu l-ebda mard.

Tindifa sħiħa

Wara kull ċiklu ta’ produzzjoni, naddaf u ddiżinfetta l-faċilitajiet, it-tagħmir u ż-żoni ta’ akkomodazzjoni kollha bir-reqqa. It-tindif u d-diżinfezzjoni regolari huma essenzjali għal livell għoli ta’ bijosigurtà. Issepara b’mod ċar is-sezzjonijiet “nodfa” (f’kuntatt mal-annimali) u “maħmuġin” (f’kuntatt ma’ żoni esterni) tar-razzett. Naddaf il-maħzen sew billi tneħħi d-demel kollu u ssanitizza kif meħtieġ biex tipproteġi l-qatgħa ta’ tjur li jmiss.

Kenn Sikur

Assigura li s-sistemi tad-dranaġġ jaħdmu kif suppost, li l-kontroll tar-rodituri huwa fis-seħħ u li s-sistemi ta’ iżolazzjoni u ventilazzjoni jinżammu f’kundizzjoni tajba. Ambjent nadif u sigur mhux biss itejjeb il-benesseri tal-annimali iżda jnaqqas ukoll iċ-ċans ta’ mard fl-annimali mill potenzjalment jidħol fir-razzett.

Immaniġġjar tal-iskart

Armi d-demel, l-għalf li jifdal u t-tjur mejta minnufih u b’mod sikur biex jiġi pprevenut li annimali oħra jew pesti jxerrdu l-mard.

Għalf u ilma

Ipprovdi ilma nadif u għalf mhux ikkontaminat. Evita għalf li jkun ġie espost għal ħmieġ, demel jew umdità. L-ilma m’għandux jinkiseb minn provvisti ta’ ilma fil-miftuħ; uża biss ilma minn sorsi nodfa.

Kun af ir-riskji

Meta kulħadd (kemm ħaddiema u kif ukoll viżitaturi) jifhem ir-riskji u jsegwi l-proċeduri korretti, dawn ikunu qed jipproteġu r-razzett kollu. Biex dawn ir-regoli jiġu segwiti b’mod faċli, uża sinjali, ostakli fiżiċi jew żoni imarkati bil-kulur li jisseparaw b’mod ċar żoni “nodfa” (b’kuntatt dirett mal-annimali) minn żoni “maħmuġin” (esposti għal barra). Dawn it-tfakkiriet jigwidaw lill-ħaddiema u lill-viżitaturi biex isegwu l-passi xierqa, bħat-tibdil tal-ħwejjeġ jew il-ħasil tal-idejn meta jiċċaqalqu bejn iż-żoni.

L-ebda spazju għall-għasafar slavaġġ

Għasafar slavaġġ u annimali oħra jistgħu jġorru l-mard fl-irziezet. Dejjem aħżen l-għalf f’kontenituri magħluqa jew li ma jgħaddix ilma minnhom u friex f’żoni magħluqa jew mgħottija biex tiġi evitata l-kontaminazzjoni. Evita li iċċaqlaq l-għalf bejn qatgħat differenti, u kun żgur li ma jkun hemm l-ebda ilma qiegħed fir-razzett, peress li dan jista’ jattira għasafar slavaġġ.

Għamel soqfa sħaħ, ħitan issiġillati u rixtelli bi spazji dojoq fl-imħażen tat-tjur. It-tjur miżmuma fuq barra għandhom ikunu protetti b’kompartimenti ta’ xbieki adegwat biex l-għasafar slavaġġ jinżammu ’l barra. Kun żgur li kwalunkwe ħaxix jew veġetazzjoni oħra qrib ir-rixtelli u ċnut jinżammu puliti u qosra biex jiġu pprevenuti żoni mxarrba u fejn l-għasafar slavaġġ jiġu jfittxu l-ikel. Spezzjonijiet regolari huma essenzjali biex jiġi ċċekkjat jekk hemmx toqob jew xquq fil-barrikati. L-użu ta’ apparat li jgerrex jew ibeżgħa jista’ jgħin ukoll biex jiskoraġġixxi lill-għasafar slavaġġ milli jersqu lejn iż-żona tar-razzett.

Speċi waħda, spazju wieħed

Żomm separatament

Tipi differenti ta’ tjur—bħat-tiġieġ, papri u dundjani—għandhom jinżammu ’l bogħod minn xulxin. Dan minħabba li t-taħlit tal-ispeċi iżid ir-riskju ta’ tixrid tal-mard. Il-mard jista’ jinfirex mingħajr ma wieħed jinduna bih, f’ċerti speċi. Annimali oħra, inklużi annimali domestiċi jew bhejjem, għandhom jinżammu wkoll ’il bogħod mit-tjur.

Agħraf is-sinjali, aġixxi malajr

Agħrafha biex twaqqafha

Jekk tinnota xi ħaġa mhux tas-soltu — tnaqqis fil-konsum tal-għalf jew tal-ilma, imwiet f’daqqa fil-qatgħa, diffikultajiet fit-teħid tan-nifs, imġiba stramba jew sinjali oħra ta’ mard—irrapportaha minnufih. Aktar ma tittieħed azzjoni malajr, aktar ikun hemm iċ-ċans li twaqqaf it-tixrid serju tal-mard u tipproteġi lilek u lil rziezet oħra fil-qrib. Dan japplika speċjalment jekk tissuspetta li hemm l-influwenza avjarja jew issib għasafar jew mammiferi slavaġġ mejtin fir-razzett tiegħek jew fil-qrib.

Tistenniex jew toqgħodx tistenna, ikkuntattja lill-veterinarju tiegħek jew lill-awtoritajiet tas-servizzi veterinarji mill-aktar fis possibbli.

U tinsiex li l-influwenza avjarja tista’ tinfirex għan-nies ukoll. Evita l-kuntatt ma’ annimali potenzjalment infettati jew misshom biss b’tagħmir protettiv f’konformità ma’ prattiki ta’ iġjene tajba.

Il-bijosigurtà mhijiex kumplessa, iżda hija essenzjali u teħtieġ applikazzjoni rigoruża, kontinwa u konsistenti. Azzjonijiet sempliċi jistgħu jagħtu kontribut siewi ħafna biex iwaqqfu l-mard tal-annimali qabel ma jinxtered.

Riżorsi biex jinxterdu

Kun ambaxxatur tal-bijosigurtà! Dan is-sett ta’ għodod jinkludi infografiċi, posters, stikers u posts għal-media soċjali lesti biex jintużaw, kemm jekk inti bidwi, tieħu ħsieb qatgħa domestika, inti veterinarju jew iżżur l-irziezet bħala parti minn xogħlok. Tiddejjaqx tuża dan il-materjal biex ittejjeb il-bijosigurtà u tgħin fil-prevenzjoni tat-tixrid tal-influwenza avjarja u tipproteġi s-saħħa tal-annimali.