Glossarju

Livell ta’ attività fiżika (PAL) huwa mod kif tiġi stmata l-attività fiżika f’persuna, billi wieħed iħares lejn l-użu tal-enerġija (kaloriji) fuq perjodu ta’ 24 siegħa fir-rigward tal-ammont ta’ enerġija meħtieġa biex talimenta l-ġisem waqt il-mistrieħ

Epidemija li ssir mifruxa ħafna u taffettwa reġjun, kontinent jew id-dinja kollha

Metodu ta’ viżwalizzazzjoni ta’ katina ta’ avvenimenti marbuta mill-kawżalità li jista’ jwassal għal eżitu ta’ ħsara għall-organiżmi jew għall-ambjent

Organiżmu (eż. batterju, virus u parassita) li jista’ jikkawża mard

Mod kif jiġu viżwalizzati l-okkorrenzi baxxi, medji u għoljin ta’ kejl (eż. l-inkorporazzjoni tal-vitamina C) billi d-distribuzzjoni sħiħa tinqasam f’mitt parti ugwali

Sustanza jew attività li għandha l-potenzjal li tikkawża effetti avversi fuq organiżmi jew ambjenti ħajjin

Periklu għas-saħħa li jirriżulta minn esponiment għal sustanza kimika; pereżempju, irritazzjoni, ħruq, karċinoġeniċità

Organiżmu ħaj (eż. insett, roditur, ħaxix ħażin, fungus jew virus) li huwa ta’ ħsara għall-pjanti u/jew għall-prodotti tagħhom (eż. żrieragħ, frott)

Sustanza użata biex jinqatlu jew jiġu kkontrollati l-pesti, inklużi organiżmi li jġorru l-mard u insetti, annimali u pjanti mhux mixtieqa

Pestiċida li jitqassam fl-organiżmu fil-mira (eż. insett, roditur, jew ħaxix ħażin) mingħajr ma jitlef l-effikaċja

Proċess li fih tiġi evalwata l-evidenza kollha relatata ma’ deċiżjoni abbażi tas-saħħa u l-kwalità tagħha

Kif marda taffettwa popolazzjoni f’termini ta’ mard, riskju ta’ mewt, kost finanzjarju tat-trattament jew indikaturi rikonoxxuti oħra

Mod sistematiku ta’ ppjanar tal-għadd u tat-tip ta’ kampjuni meħtieġa għal investigazzjoni

Pjanta li jgħix pest fuqha jew li permezz tiegħu tkun mitmugħa

Oġġetti jew materjali ġodda tal-plastik li jkunu saru minn skart tal-plastik riċiklat

Il-monitoraġġ tal-effetti ta’ prodott ġdid (eż. pjanta ġenetikament modifikata (ĠM)) wara r-rilaxx tiegħu fis-suq. Dan jista’ jiżvela effetti negattivi li ma kinux previsti fil-valutazzjoni tar-riskju mwettqa qabel ir-rilaxx fis-suq. Dan jirrappreżenta l-monitoraġġ ambjentali ta’ wara t-tqegħid fis-suq

Komunità ta’ bnedmin, annimali jew pjanti mill-istess speċi

Sezzjoni tal-popolazzjoni b’saħħitha ddefinita minn firxa ta’ età u ġeneru speċifikati. Minħabba l-istat fiżjoloġiku partikolari tagħhom, in-nisa tqal u li qed ireddgħu huma popolazzjonijiet speċifiċi fil-mira

Kejl tal-kapaċità ta’ sustanza kimika li teżerċita effett, deskritt f’termini tar-relazzjoni bejn id-doża użata u l-kobor tal-effett li jirriżulta

Prodott għall-protezzjoni tal-pjanti (PPP) jintuża biex jipproteġi, jippreserva jew jinfluwenza t-tkabbir ta’ pjanti mixtieqa jew biex jeqred jew jikkontrolla t-tkabbir ta’ pjanti jew ta’ partijiet ta’ pjanti mhux mixtieqa

Mod standardizzat ta’ ppjanar, twettiq u rapportar ta’ studji bbażati fil-laboratorja sabiex jiġi żgurat standard għoli ta’ kwalità u affidabbiltà

Mod standardizzat ta’ ħidma li jiżgura li l-prodotti tal-ikel jiġu prodotti b’mod sigur u iġjeniku

Kwalunkwe prassi rigward il-kundizzjonijiet u l-miżuri meħtieġa biex jiġu żgurati s-sigurtà u l-adegwatezza tal-ikel fl-istadji kollha tal-katina tal-ikel

Il-proporzjon ta’ popolazzjoni li tinstab li għandha kundizzjoni

Proċedura ta’ valutazzjoni tas-sikurezza għall-mikrobi użati fil-katina alimentari. Il-QPS tuża l-għarfien eżistenti dwar is-sikurezza ta’ mikrobi speċifiċi biex tiddifferenzja dawk li ma humiex ta’ tħassib (u jistgħu jingħataw status ta’ QPS) minn dawk li jistgħu jirrappreżentaw riskju u għandhom ikunu soġġetti għal valutazzjoni sħiħa tas-sikurezza

Il-konsum ta’ nutrijent li x’aktarx jissodisfa l-ħtiġijiet ta’ kważi l-persuni b’saħħithom kollha f’popolazzjoni. Dan jirrappreżenta l-konsum ta’ referenza tal-popolazzjoni

Il-prijuni, aġenti infettivi, huma proteini anormali li jistgħu jiġu ttrasferiti bejn speċi u oħra li jattakkaw il-proteini ċellulari li jinsabu l-aktar fil-moħħ

Il-probabbiltà li jseħħ avveniment partikolari jew li valur imkejjel jaqa’ f’medda partikolari

Preparazzjoni ta’ sustanza attiva waħda jew aktar (ara d-definizzjoni) maħsuba biex tuża sustanzi kimiċi jew mezzi oħra biex jinqatlu jew jitwaqqfu l-azzjonijiet ta’ organiżmi ta’ ħsara bħall-mard tal-pjanti jew l-infezzjonijiet tal-annimali

Sustanza kimika li tifforma meta sustanza titkisser jew tiddikomponi

Molekula ffurmata minn kompost partikolari (eż. pestiċida) bħala riżultat tal-metaboliżmu, tar-reazzjonijiet kimiċi jew tal-proċessi ambjentali

Prodotti użati għall-protezzjoni, il-preservazzjoni jew l-influwenza tat-tkabbir ta’ pjanti mixtieqa jew għall-qerda jew il-kontroll tat-tkabbir ta’ pjanti jew ta’ partijiet ta’ pjanti mhux mixtieqa

Sommarju tal-effetti tossiċi ta’ sustanza partikolari, inklużi l-livelli ta’ esponiment li fihom iseħħu dawn l-effetti

Prattiki tajbin ta’ iġjene li huma l-kundizzjonijiet u l-attivitajiet bażiċi neċessarji biex jinżamm ambjent iġjeniku. 

Programm strutturat biex itejjeb popolazzjoni ta’ pjanti jew annimali permezz tat-tnissil għal ċerti karatteristiċi

il-maturazzjoni tal-funzjonijiet tal-ġisem meħtieġa biex jiġi metabolizzat “ikel mhux tal-ħalib”, jiġifieri minbarra l-ħalib tas-sider jew tat-trabi, u l-bidliet fl-iżvilupp newroloġiku meħtieġa għal progressjoni sikura u effettiva mit-treddigħ għall-imgħarfa u l-awtonomija alimentari, inkluż l-interess emerġenti apparenti tat-tarbija f’ikel u alimentazzjoni mhux tal-ħalib

Tip ta’ molekula magħmula minn razez kumplessi ta’ aċidi amminiċi (elementi kostitwenti tal-proteini)

Proteina li ssir għal riċetta partikolari tad-DNA. Tipikament tintuża biex tfisser proteina ġġenerata bħala konsegwenza tal-manipulazzjoni ġenetika ta’ organiżmu

Wieħed mill-grupp tal-hekk imsejħa “metodi tal-omika: approċċ għall-istudju tal-proteini fejn il-komplement sħiħ tal-proteini f’kampjun partikolari (ta’ tessut, ċelloli jew fluwidu bijoloġiku bħad-demm) jiġi analizzat fl-istess ħin. 

Test imwettaq fuq l-għelejjel biex jiġi stabbilit kemm fadal pestiċidi wara li jsiru prattiki normali ta’ biedja u għal kemm żmien il-pestiċidi u r-residwi tagħhom jibqgħu jippersistu l-għelejjel. Ir-riżultati tat-test jintużaw biex jinformaw ir-regoli dwar l-ammonti permessi ta’ residwi tal-pestiċidi fl-oġġetti tal-ikel

Prassi tajba ta’ manifattura (PTM) hija kwalunkwe prassi rigward il-kundizzjonijiet u l-miżuri meħtieġa biex jiġu żgurati s-sikurezza u l-adegwatezza tal-ikel fl-istadji kollha tal-katina alimentari

Il-punt fuq kurva ta’ doża-rispons stabbilit minn data sperimentali użata biex jinkiseb livell sikur

Eżitu fiżiku jew kimiku li jista’ jiġi vvalutat permezz ta’ test; pereżempju, il-pressjoni tad-demm jew il-livelli ta’ tossina potenzjali fil-ġisem