Często zadawane pytania
Zdrowe rośliny to fundament naszego życia. Są niezbędne dla bezpieczeństwa żywnościowego, zdrowia ludzi i równowagi środowiskowej.
Rośliny stanowią aż 80% pożywienia, które spożywamy, oczyszczają powietrze, którym oddychamy, a także pomagają spowalniać zmiany klimatyczne, pochłaniając dwutlenek węgla.
To również kluczowy element złożonych ekosystemów, w których współistnieją ludzie, zwierzęta i mikroorganizmy.
Zdrowie roślin to zdrowie planety. Dbajmy o nie wspólnie.
Agrofagi roślin to szkodliwe organizmy, takie jak bakterie, wirusy, grzyby, nicienie, owady i roztocza, które niszczą zdrowie roślin. Niektóre agrofagi, które nie są organizmami rodzimymi, nazywane są „inwazyjnymi gatunkami obcymi”. Mogą one zakłócać ekosystemy, gdy zostaną wprowadzone do nowych obszarów. Agrofagi często rozprzestrzeniają się poprzez globalny handel i mogą powodować poważne szkody gospodarcze, środowiskowe i społeczne.
Unijne prawo dotyczące zdrowia roślin zawiera rygorystyczne przepisy mające na celu pomoc w ochronie roślin i zapewnienie bezpiecznego handlu roślinami.
Komisja Europejska regularnie aktualizuje wykaz szkodliwych organizmów roślinnych i środków nadzwyczajnych stosowanych w celu zarządzania pojawianiem się ognisk obcych agrofagów lub „agrofagów kwarantannowych” spoza UE (rozporządzenie (UE) 2019/2072).
Tak. Wszystkie państwa członkowskie są zobowiązane do przestrzegania rozporządzeń Unii Europejskiej. Co więcej, są one również sygnatariuszami Międzynarodowej konwencji ochrony roślin (IPPC), globalnego traktatu mającego na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się agrofagów i promowanie skoordynowanych działań w zakresie ochrony roślin.
Rośliny, nasiona i inne materiały roślinne importowane spoza Unii Europejskiej powinny posiadać świadectwo fitosanitarne. Ten dokument urzędowy, który potwierdza, że roślina jest wolna od agrofaga, wydaje krajowa organizacja ochrony roślin lub inny podmiot upoważniony przez tę organizację.
W przypadku roślin importowanych i eksportowanych do całej UE paszport roślin jest gwarancją ich dobrego stanu zdrowia
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jest agencją Unii Europejskiej, która zapewnia bezstronne doradztwo naukowe w zakresie zagrożeń dla żywności i zdrowia roślin. EFSA pomaga UE w ocenie zagrożeń stwarzanych przez agrofagi, ocenia ich potencjalny wpływ na rolnictwo i ekosystemy oraz wspiera państwa członkowskie w opracowywaniu mechanizmów wczesnego wykrywania.
Większa liczba podróży, turystyka i nieformalny handel zwiększają ryzyko pojawienia się nowych agrofagów na terenie Unii Europejskiej. Zmiana klimatu i inne presje środowiskowe również przyczyniają się do rosnącego zagrożenia. Dlatego też przygotowanie i świadomość są ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.
Zwiększaj świadomość! Wiele osób w Unii Europejskiej nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń stwarzanych przez agrofagi roślin. Niezależnie od tego, czy jesteś ogrodnikiem amatorem, osobą często podróżującą, czy troskliwym rodzicem, masz możliwość szerzenia informacji i wprowadzania zmian.
Zapobieganie przedostawaniu się agrofagów do UE jest znacznie łatwiejsze i tańsze niż ich zwalczanie, gdy już się tu pojawią.
Bądź strażnikiem zdrowia roślin. Chroń zdrowie roślin i swoje własne.
Oto kilka prostych, ale skutecznych działań, które każdy z nas może podjąć:
🌍 Podróżuj odpowiedzialnie
Nie przywoź z zagranicy roślin, nasion ani świeżych produktów roślinnych – takich jak owoce czy warzywa. Mogą one przenosić groźne agrofagi i choroby.
🛒 Kupuj świadomie
Zamawiaj rośliny i nasiona wyłącznie od sprawdzonych dostawców z Unii Europejskiej, którzy zapewniają paszport roślin lub świadectwo fitosanitarne.
🔍 Obserwuj swoje rośliny
Zwracaj uwagę na nietypowe plamy, szkodniki czy oznaki chorób. Jeśli coś Cię zaniepokoi – skonsultuj się z ekspertem.
🌱 Bądź przykładem
Pomóż dzieciom i lokalnej społeczności zrozumieć, dlaczego zdrowe rośliny są tak ważne dla nas wszystkich.
📢 Dziel się wiedzą
Rozmawiaj o zdrowiu roślin w mediach społecznościowych i w codziennych rozmowach. Nawet drobne działania mogą mieć wielki wpływ.