Impact op de economie
Plantgezondheid is niet alleen essentieel voor ons milieu en onze voedselzekerheid, maar speelt ook een belangrijke rol bij het vormgeven van onze economie.
De gezondheid van planten heeft directe gevolgen voor verschillende sectoren en bedrijven, en heeft daarmee zowel een positieve als negatieve impact op de economie.
Hoe plantgezondheid een impact kan hebben op de economie
Het behouden van gezonde planten is van essentieel belang voor de landbouwproductiviteit en de voedselproductie. Planten hebben namelijk op twee manieren een impact op onze voedselvoorziening: direct, als we ze zelf eten, en indirect, als we ze gebruiken als voer voor vee. Plantenziekten en plaagorganismen kunnen gewassen verwoesten, wat leidt tot lagere opbrengsten en hogere productiekosten voor boeren. Dit kan weer zorgen voor hogere voedselprijzen voor consumenten en mogelijk voedseltekorten veroorzaken, waarbij de hele economie wordt getroffen.
Plantgezondheid is ook nauw verbonden met internationale handel. De introductie van invasieve plaagorganismen en ziekten is mogelijk door het verkeer van planten en plantaardige producten over grenzen, waardoor de handel wordt verstoord en economische verliezen ontstaan. Door de plantgezondheid te beschermen via strikte invoerbepalingen en -certificaten kan de nationale landbouw worden veiliggesteld en de verspreiding van schadelijke plaagorganismen worden voorkomen. Voorbeelden van deze certificaten voor de EU zijn het fytosanitair certificaat of plantengezondheidscertificaat, dat verplicht is voor de meeste planten of plantaardige producten die de EU binnenkomen (raadpleeg hier de volledige lijst) of het plantenpaspoort, dat verplicht is voor alle planten die binnen de EU verhandeld worden.
Een slechte plantgezondheid kan een impact hebben die veel verder gaat dan de directe economische gevolgen. Als we de plantgezondheid nu verwaarlozen kan dat in de toekomst leiden tot:
- verlies van biodiversiteit,
- aantasting van ecosystemen
- verstoring van het ecologische evenwicht.
Plantgezondheid in het verleden
Wat gebeurt er als de plantgezondheid wordt verwaarloosd? In het verleden is gebleken wat de economische en sociale impact was van een slecht beheer van de plantgezondheid. De Ierse hongersnood halverwege de 19e eeuw was bijvoorbeeld het gevolg van de grote verspreiding van de aardappelziekte, wat leidde tot verschrikkelijk veel verloren oogsten en enorm veel mensen in het land het leven kostte.
Meer recente uitbraken van plantenziekten zijn onder andere Citrus greening, die citrusvruchten aantast, en Xylella fastidiosa, een ziekteverwekkende bacterie op planten die sinds de uitbraak van de ziekte in het zuiden van Italië in 2013, grote schade heeft aangericht in olijfboomgaarden. Alleen al in Apulië zijn maar liefst 21 miljoen bomen geïnfecteerd en gedood, en er zijn gevallen gemeld in heel Zuid-Europa. Deze ziekteverwekker zou een productieverlies kunnen veroorzaken van 5,5 miljard euro per jaar als hij zich door de hele EU zou verspreiden.
Deze ziekten hebben een impact op agrarische bedrijven en leiden tot kleinere oogsten, verlies van banen en hogere productiekosten.