Γλωσσάριο

Αξιολόγηση περιβαλλοντικών κινδύνων (ERA) είναι η διαδικασία αξιολόγησης των δυνητικών βλαβών που προκαλούνται στο περιβάλλον από μια ουσία, δραστηριότητα ή φυσικό φαινόμενο. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων φυτών, τη χρήση φυτοπροστατευτικών ή την εξάπλωση επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών

Οι ειδικοί στόχοι μιας εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου όσον αφορά το προστατευόμενο αγαθό, τον χώρο στον οποίο επιβάλλεται η προστασία του, τη χρονική περίοδο προστασίας και τον βαθμό βεβαιότητας. 

Υποδιαίρεση του γένους, το είδος είναι μια ομάδα στενά σχετιζόμενων οργανισμών με παρεμφερή εμφάνιση. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του Homo sapiens (άνθρωποι), το δεύτερο συνθετικό της ονομασίας (sapiens) αντιπροσωπεύει το είδος

Τρόπος απεικόνισης της χαμηλής, μέσης και υψηλής ποσότητας ενός μετρούμενου μεγέθους (π.χ. της πρόσληψης βιταμίνης C) μέσω της κατανομής του σε εκατό ίσα μέρη

Συγκέντρωση ή ποσότητα συγκεκριμένης ουσίας η οποία προσλαμβάνεται από κάποιο άτομο, πληθυσμό ή οικοσύστημα με συγκεκριμένη συχνότητα και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

Για τους σκοπούς της εκτίμησης κινδύνου, η μέτρηση της ποσότητας μιας ουσίας που καταναλώνεται από κάποιο πρόσωπο ή ζώο μέσω της διατροφής και η οποία προστίθεται σκοπίμως ή υπάρχει στην τροφή χωρίς να έχει προστεθεί σκοπίμως (π.χ. ένα θρεπτικό στοιχείο, πρόσθετο ή φυτοφάρμακο)

Ένα από τα σημαντικότερα στάδια της εκτίμησης κινδύνου, το οποίο αφορά την ενδελεχή αξιολόγηση του υποκειμένου της έκθεσης σε κάποια πηγή κινδύνου και τη σχετική ποσοτικοποίηση

Εκτίμηση της ελάχιστης έκθεσης σε δυνητικώς επιβλαβή ουσία, κατά κανόνα μηδενική, η οποία λαμβάνει υπόψη τη συνήθη κατανάλωση τροφίμου που περιέχει αμελητέες ποσότητες της ουσίας

 Ειδικό πεδίο των εφαρμοσμένων επιστημών που περιλαμβάνει την επανεξέταση επιστημονικών δεδομένων και μελετών με σκοπό την αξιολόγηση των κινδύνων που συνδέονται με συγκεκριμένες πηγές κινδύνου. Περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: την ταυτοποίηση της πηγής κινδύνου, τον χαρακτηρισμό της πηγής κινδύνου, την αξιολόγηση της έκθεσης και τον χαρακτηρισμό του κινδύνου

Σύστημα που προσδιορίζει, αξιολογεί και ελέγχει τις πηγές κινδύνου για την ασφάλεια των τροφίμων. Εφαρμόζεται από τις επιχειρήσεις τροφίμων για τη διασφάλιση της ασφαλούς παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς των τροφίμων

Πρωτεΐνη που παράγεται βάσει συγκεκριμένου τύπου DNA. Ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει μια πρωτεΐνη που παράγεται ως αποτέλεσμα του γενετικού χειρισμού ενός οργανισμού

σύγκριση των ανεπεξέργαστων δεδομένων και των σχετικών καταγραφών με την ενδιάμεση ή την τελική έκθεση. Ο έλεγχος της μελέτης πραγματοποιείται με στόχο να προσδιορισθεί αν τα δεδομένα αναφέρονται με ακρίβεια και κατά πόσον οι δοκιμές έχουν εκτελεσθεί σύμφωνα με το σχέδιο της μελέτης και με τις τυποποιημένες επιχειρησιακές διαδικασίες, να συγκεντρωθούν πρόσθετες πληροφορίες που δεν παρέχονται στην έκθεση και να διαπιστωθεί κατά πόσον στην ανάπτυξη των δεδομένων εφαρμόσθηκε μέθοδος που θα μπορούσε να αλλοιώσει την εγκυρότητά τους. Ό εν λόγω έλεγχος διενεργείται από επιθεωρητές των αρχών που είναι αρμόδιες για τον έλεγχο της συμμόρφωσης προς τις αρχές ΟΕΠ

Τα πρόσθετα σάκχαρα και τα σάκχαρα που περιέχονται φυσικά στο μέλι και σε σιρόπια, καθώς επίσης και σε χυμούς φρούτων και λαχανικών και σε συμπυκνωμένους χυμούς

Η έλλειψη ενός απαραίτητου παράγοντα, π.χ. στη διατροφή ή στο περιβάλλον, η οποία επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη ενός οργανισμού

Μία μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα για την αντικατάσταση των παραδοσιακών δοκιμών σε ζώα με μη επεμβατικές μεθόδους ή μέσω υποκατάστασης. Βλέπε επίσης αντικατάσταση, μείωση και βελτίωση (3 R)

Μέρη οργανικών μορίων που πιστεύεται ότι ευθύνονται για δυσμενείς επιδράσεις (π.χ. γονιδιοτοξικότητα) και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη της τοξικότητας παρόμοιων χημικών ενώσεων

Ουσίες σταθερά παρούσες σε έναν πληθυσμό ή σε μια περιοχή, ανεξαρτήτως του κατά πόσον οι μετρήσεις τους στις κλινικές δοκιμές τις χαρακτηρίζουν λανθάνουσες ή δραστικές

Ο όρος περιγράφει ουσίες που εμφανίζονται διά της φυσικής οδού στον οργανισμό, για παράδειγμα, η χοληστερόλη

Προσέγγιση που τροποποιεί το γενετικό υλικό ενός οργανισμού με συνδυασμό διάφορων ακολουθιών ενός δότη από το ίδιο ή από κάποιο στενά συνδεόμενο είδος

Ουσία που επηρεάζει δυσμενώς το ενδοκρινικό (ορμονικό) σύστημα με αποτέλεσμα την πρόκληση δυσμενών επιδράσεων στους οργανισμούς και τους απογόνους τους

Πρωτεΐνη που προκαλεί ή εμποδίζει συγκεκριμένη αντίδραση εντός του οργανισμού, για παράδειγμα, τα πεπτικά ένζυμα βοηθούν στη διάσπαση των τροφών στα θρεπτικά τους συστατικά

Ουσία που εξοντώνει έντομα

Ο όρος περιγράφει ουσίες στον ανθρώπινο οργανισμό οι οποίες προέρχονται από εξωτερική πηγή και εισήχθησαν σε αυτόν μέσω της διατροφής ή του περιβάλλοντος, για παράδειγμα, κατάλοιπα κτηνιατρικών φαρμάκων

Μια διατροφική σύσταση που χρησιμοποιείται όταν δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να υπολογιστεί μια μέση απαίτηση. Η επαρκής πρόσληψη είναι το μέσο επίπεδο των θρεπτικών συστατικών που καταναλώνονται ημερησίως από έναν τυπικό υγιή πληθυσμό και θεωρείται ότι επαρκεί για τις ανάγκες του πληθυσμού

Ο τρόπος με τον οποίο μια νόσος επηρεάζει έναν πληθυσμό όσον αφορά την κακή υγεία, τον κίνδυνο θανάτου, το οικονομικό κόστος της θεραπείας ή άλλους αναγνωρισμένους δείκτες

Ζων οργανισμός (π.χ. έντομο, τρωκτικό, ζιζάνιο, μύκητας ή ιός) ο οποίος είναι επιβλαβής για τα φυτά ή/και τα προϊόντα τους (π.χ. σπόρους, φρούτα)

Η ευρεία εξάπλωση λοιμώδους νόσου σε μια κοινότητα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

Υπερβολικός αριθμός κρουσμάτων λοιμώδους ασθένειας σε σύγκριση με τον φυσιολογικά αναμενόμενο σε συγκεκριμένο πληθυσμό. Η έξαρση μπορεί να λάβει χώρα σε περιορισμένη γεωγραφική περιοχή ή να εξαπλωθεί σε πλήθος χωρών. Μπορεί να διαρκέσει λίγες ημέρες ή εβδομάδες, ή η διάρκειά της να είναι πολυετής

Η μελέτη της συχνότητας και των αιτίων της εμφάνισης ασθενειών και άλλων προβλημάτων υγείας σε διάφορες ομάδες ανθρώπων. Περιλαμβάνει τη μελέτη των σχετικών με την υγεία μετρήσεων (π.χ. όσον αφορά την έκθεση σε φυτοφάρμακα ή την αβιταμίνωση) ενός πληθυσμού και του τρόπου με τον οποίο αυτές ενδέχεται να επηρεάζουν τον κίνδυνο ασθένειας

Μέτρηση που προσδιορίζει το εύρος και την ισχύ μιας πηγής κινδύνου σε σχέση με τον πληθυσμό, ή λειτουργεί ως δείκτης κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία, για παράδειγμα, η χαμηλή βαθμολογία των συνθηκών υγιεινής που επικρατούν σε καταστήματα πώλησης τροφίμων επισημαίνει την ύπαρξη κινδύνου τροφικής δηλητηρίασης

Επίδραση που προκαλείται από χαμηλές δόσεις μιας ουσίας, ήτοι δόσεις μικρότερες από εκείνες που κατά κανόνα χρησιμοποιούνται για τοξικολογικές μελέτες

Επιλογή διαχείρισης κινδύνου που αποδέχεται κάποιο επίπεδο επίπτωσης από την έκθεση σε χημικό, βιολογικό ή φυσικό παράγοντα πίεσης σε έναν πληθυσμό ή ένα οικοσύστημα σε περίπτωση οικολογικής ανάκαμψης

Επιλογή διαχείρισης κινδύνου η οποία κάνει αποδεκτό ένα αμελητέο επίπεδο επίδρασης από την έκθεση ενός πληθυσμού ή οικοσυστήματος σε κάποιο χημικό, βιολογικό ή φυσικό στρεσογόνο παράγοντα

Οποιαδήποτε ουσία που απαντάται σε τρόφιμα η οποία δεν προστέθηκε σκόπιμα. Επιμολυντές μπορούν να προκύψουν από τη συσκευασία, την επεξεργασία και τη μεταφορά τροφίμων, τις γεωργικές πρακτικές ή τη χρήση κτηνιατρικών φαρμάκων. Ο όρος δεν περιλαμβάνει την επιμόλυνση από έντομα ή τρωκτικά

Η μεγαλύτερη συγκέντρωση ή ποσότητα μιας ουσίας που δεν συνεπάγεται την επέλευση προσδιορίσιμων επιβλαβών επιδράσεων στον πληθυσμό που εκτίθεται σε αυτήν

Μέθοδος εκτίμησης της σωματικής δραστηριότητας ενός ατόμου μέσω της εξέτασης της κατανάλωσης ενέργειας (θερμίδων) εντός 24 ωρών έναντι των ενεργειακών αναγκών του σώματος σε κατάσταση ανάπαυσης

Το ποσοστό του πληθυσμού που διαπιστώνεται ότι πάσχει από κάποια νόσο

Αξιολόγηση επιστημονικού, ακαδημαϊκού ή επαγγελματικού έργου από άλλους που απασχολούνται στο ίδιο πεδίο

Οι γνωμοδοτήσεις περιλαμβάνουν εκτιμήσεις κινδύνου επί γενικών επιστημονικών θεμάτων, αξιολογήσεις αίτησης χορήγησης άδειας που αφορά προϊόν, ουσία ή ισχυρισμό, ή αξιολόγηση κάποιας εκτίμησης κινδύνου

Το μέγιστο όριο μιας ουσίας ή άλλου παράγοντα στο οποίο η έκθεση ανθρώπων για καθορισμένο χρονικό διάστημα είναι ασφαλής

Δύο ή περισσότερα άτομα αναπτύσσουν την ίδια τροφιμογενή λοίμωξη αφού φάνε ή πιουν το ίδιο τρόφιμο

Ομάδα ανθρώπων που χρήζουν ειδικής προσοχής κατά την αξιολόγηση των διατροφικών αναγκών ή των επιπτώσεων ουσιών στην υγεία τους, για παράδειγμα, έγκυες γυναίκες, βρέφη και άτομα που εκτίθενται σε υψηλότερες δόσεις ουσιών μέσω του περιβάλλοντός τους

Τιμή που ορίζεται για μακροθρεπτικά συστατικά που αποδίδουν ενέργεια. Εκφράζεται ως το ποσοστό (%) της ενέργειας που προέρχεται από το εκάστοτε μακροθρεπτικό συστατικό. Τα RI αντιπροσωπεύουν το εύρος επαρκούς πρόσληψης για τη διατήρηση της υγείας. Ένα θερμιδοφόρο συστατικό τροφίμου (π.χ. λίπος, πρωτεΐνη, υδατάνθρακας) το οποίο απαιτείται σε σημαντικές ποσότητες για τη φυσιολογική αύξηση, ανάπτυξη και διατήρηση της υγείας